0
0
Het Gemeentemuseum Den Haag bestaat dit jaar driekwart eeuw. Het viert zijn 75ste verjaardag met een grote expositie gewijd aan architect H.P. Berlage (1856-1934). Het onderkomen van het Haagse museum was zijn laatste meesterwerk.
In eerste instantie probeerde Berlage kunstenaar te worden. Hij schreef zich in aan de Rijksakademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam, maar verder dan het maken van aardige schilderijtjes kwam hij niet. Hij vervolgde zijn opleiding aan de prestigieuze Eidgenössische Polytechnische Schule in Zurich.
Daar leerde hij over de samenhang tussen architectuur en kunstnijverheid, wat later van grote invloed zou zijn op zijn werk. Hoewel hij zijn loopbaan startte in een tijd waarin het negentiende-eeuwse historisme hoogtij vierde, richtte hij zich al snel op een rationalistische bouwstijl. Berlage was de belangrijkste Nederlandse architect van de twintigste eeuw en nog steeds geniet hij internationaal aanzien.
Behalve gebouwen ontwierp hij ook veel producten die een plek hebben in die gebouwen, zoals meubels. Zijn eerste meubelontwerpen waren versieringloos en daardoor vooruitstrevend, maar vrijwel volledig verstoken van modern comfort. Ook in andere ontwerpen is de versiering van Berlage sober; de negentiende-eeuwse decoratieve cultuur beschouwde hij als tijdrovend en onbevredigend.
Hij gooide de negentiende-eeuwse ontwerptradities overboord en ontwierp zijn gebouwen van binnen naar buiten: het exterieur was een afspiegeling van het interieur. Dat hij hiermee succesvol was, blijkt uit de vele opdrachten die hij ontving voor stadsvernieuwing, bruggen en openbare gebouwen in grote steden als Amsterdam en Den Haag.
In de tentoonstelling staat Berlage als totaalkunstenaar centraal. De expositie staat stil bij Berlage als persoon, alsmede bij zijn bouwkunst, zijn uiteenlopende ontwerpen en zijn typografische werk. Ofwel, zoals de titel al aangeeft: Berlage Totaal.
Berlage Totaal! Architect en ontwerper, van 27 november t/m 27 februari in Gemeentemuseum Den Haag
