Het oeuvre van James Ensor (1860-1949) is er één van uitersten. Aanvankelijk maakte de Vlaamse kunstenaar met de Engelse naam furore met zijn realistische voorstellingen. Later zocht hij zijn heil in de fantasiewereld. Gemeentemuseum Den Haag neemt in zijn nieuwste expositie de bezoekers mee naar Ensors wereld.
In dit Universum van een fantast – ook de titel van de tentoonstelling – leven vele groteske figuren. Ensor schilderde graag feestgangers met maskers, geschminkte vrouwengezichten, skeletten en carnavaleske poppen in felle- of juist pastelkleuren. Dat is de Ensor zoals veel mensen hem kennen, maar het Gemeentemuseum laat ook een andere kant van de kunstenaar zien.
Ensor was ook een buitengewoon grafisch talent. De tentoongestelde tekeningen en etsen zijn daarvan het bewijs. Boeiend is het contrast tussen zijn expressieve schilderijen en zijn juist minutieus en scherp getekende werken op papier.
In Den Haag is er speciale aandacht voor de binding van Ensor met Nederland. Al op jonge leeftijd reisde Ensor door Nederland en raakte er geïnspireerd door de oude Hollandse meesters. Hij werd in die tijd veel met Rembrandt vergeleken. Zijn Oestereetser (1882) bijvoorbeeld, bevat kenmerken van stillevens uit die tijd. Het werk van Ensor werd in Nederland al snel goed ontvangen en zelfs tentoongesteld en verzameld. En nu is de kunstenaar uit Oostende terug, met een grote overzichtstentoonstelling.
James Ensor – Universum van een fantast, t/m 13 juni in Gemeentemuseum Den Haag