Over de grens
Berlijn is een van die steden die een grote aantrekkingskracht uitoefenen op kunstenaars. Velen van hen vinden er inspiratie voor hun werk. In de Duitse hoofdstad is zoveel kunst ontstaan dat je er met gemak een museum aan kunt wijden. En dat is precies wat de initiatiefnemers van de Berlinische Galerie ook gedacht moeten hebben.
Door: Evert-Jan Pol
Voor toeristen op stedentrip is de Berlinische Galerie wellicht geen voor de hand liggende keuze; het bevindt zich immers niet op het populaire Museuminsel. De reisgids van de ANWB noemt de instelling echter het museum met de origineelste collectie van Berlijn. Daar is iets voor te zeggen, want geen enkel ander Berlijns museum toont uitsluitend kunst die haar oorsprong heeft in de Duitse hoofdstad. Alleen al om die reden verdient het museum een plek in het programma.
Het in 1975 opgerichte museum toont kunst die sinds 1870 in Berlijn is gemaakt. Daardoor passeren verschillende kunststijlen de revue, zoals pointillisme, kubisme en expressionisme, in alle mogelijke disciplines. De collectie bestaat uit beeldende kunst (schilderkunst, beeldhouwkunst en grafiek), fotografie en architectuur.
De begane grond is bestemd voor tijdelijke tentoonstellingen (op dit moment loopt er onder meer een expositie van kunstfotografie uit de DDR). De zalen zijn ruim opgezet, waardoor de werken goed tot hun recht komen. Midden in de centrale hal voert een fraaie open trap naar de eerste verdieping, waar de vaste collectie te zien is.
Berlijnse kunst gemaakt tussen 1870 en 1980 wordt overzichtelijk gepresenteerd op een oppervlakte van 1.500 vierkante meter. Berlijn kent een roerige geschiedenis die in sommige kunstwerken naar voren komt. Opvallend – en mooi – is het werk Kinderfreund van Ulrich Baehr (1938). Het bestaat uit twee beschilderde metalen sculpturen die samen één geheel vormen. We zien een hoofdloze man die het hoofd van een verder lichaamloos jong meisje aanraakt. Wie beter kijkt, kan in de man Adolf Hitler herkennen.
De collectie leert dat menig bekende kunstenaar zijn sporen heeft achtergelaten in Berlijn. Denk aan Max Beckmann, Georg Baselitz, Otto Dix en El Lissitzky. Maar ook veel minder grote namen zijn er vertegenwoordigd. En juist daarom is dit museum interessant voor bezoekers van buiten Berlijn. Het is een goede plek om kennis te maken met kunstenaars die minder bekend zijn bij het grote publiek, maar wel zeer de moeite waard zijn.
Berlinische Galerie, Alte Jakobstraße 124-128, Berlijn, Duitsland (dinsdag gesloten, en ook op 24 en 31 december)
In Over de grens besteden we, in onregelmatige frequentie, aandacht aan interessante musea in het buitenland.