Recensie
Reclameaffiches voor merken als Hartevelt, Heineken, Auping, Belinda sigaretten en de Nederlandse Spoorwegen hingen jarenlang op stations door heel Nederland. Ze werden gemaakt door grafisch ontwerper Frans Mettes (1909-1984), die gedurende zijn leven vele honderden van dergelijke posters ontwierp. Een selectie hangt nu andermaal op een station, Utrecht Mailiebaan, ofwel het Spoorwegmuseum.
De affiches op de expositie getuigen van een andere tijd, een tijd waarin het nog volkomen geaccepteerd was om te roken. En het zelfs als gezond werd voorgesteld. Behalve sigaretten tonen Mettes’ affiches ook bier, jenever, cacao, bedden en stofzuigers. Ook ontwierp hij voor het Veiligheidsinstituut, Defensie en de Nederlandse Spoorwegen (op de expositie te zien in de laadbak van een NS-auto). Vanaf de jaren ’50 domineerden zijn reclameposters het straatbeeld. Ze hingen op de perrons en in stationsgebouwen, bij bioscopen of achter winkelruiten.
Voordat hij in de jaren ’50 voor het bedrijfsleven aan de slag ging, verwierf Mettes bekendheid met zijn filmaffiches. Op onnavolgbare wijze vereeuwigde hij voor de Tweede Wereldoorlog menig beroemdheid. Een prachtig voorbeeld is de poster voor de film Angel, van Ernst Lubitsch, uit 1937. Hoofdrolspeelster Marlène Dietrich, strak getekend door Mettes, kijkt de toeschouwer indringend aan. Alsof ze wil vragen: ‘Wat sta je daar nog? Waarom zit je niet in de bioscoop, bij mijn film?’
Hoewel de getoonde selectie klein is, geeft ze een goede indruk van Mettes’ kunde als ontwerper. De thematisch opgestelde affiches zijn sfeervol en effectief. De vrolijke jeneverreclames doen naar een borrel verlangen. En zelfs een niet-roker zou bijna zin krijgen in een sigaret. Het werk is, zoals de expositietitel aangeeft, reclame om in te lijsten.
Reclame om in te lijsten, t/m 11 februari 2013 in het Spoorwegmuseum, Maliebaanstation, Utrecht
Waardering: @@@@@@@@@@