0
0
Het Scheepvaartmuseum heeft een zeldzame hemelglobe uit 1601 aangekocht, gemaakt door Jodocus Hondius (1563-1612). Het is een van de eerste globes waarop de sterren van het zuidelijk halfrond staan afgebeeld.
Jodocus Hondius was een van de belangrijkste globemakers van de Gouden Eeuw. Deze kleine globe (diameter van 23 centimeter komt uit een serie waarvan er voor zover bekend slechts vijf bewaard zijn gebleven. Het voorwerp komt uit een Duitse particuliere collectie.
Rond 1600 ontstond in Nederland een enorme belangstelling voor de wereld buiten Europa. De vraag naar globes en atlassen explodeerde en Hondius wedijverde met zijn grote concurrent Willem Blaeu in het maken van steeds grotere en luxueuzere globes met de laatste geografische informatie. Hemelglobes werden in deze tijd altijd in paren gemaakt met aardglobes. Ze werden niet alleen gekocht door kooplieden en geleerden, maar werden ook daadwerkelijk op schepen gebruikt voor de navigatie.
In 1597 keerde een verkenningsvloot uit Azië terug met veel nieuwe kennis. Nadat dominee-cartograaf Petrus Plancius een reeks nieuwe sterren in sterrenbeelden had gegroepeerd met namen als Indiaan en Paradijsvogel, was Hondius de eerste die ze op een globe graveerde. Hij deed dit in een rijke stijl die hij had afgekeken van Blaeu en diens graveur Jan Pietersz Saenredam.
De pas verworven globe van Hondius verkeert in een uitzonderlijk goede staat. Volgens conservator zeevaartkunde Diederick Wildeman is het opvallend dat er nauwelijks vernis of kleur op zit, waardoor de afbeeldingen heel goed te zien zijn. Hij vermoedt dat de globe nog de laatste vijftien jaar is gerestaureerd. Het Scheepvaartmuseum heeft de grootste Nederlandse verzameling globes. De Hondiusglobe is tot en met 7 april te zien in de zaal Nieuw in het museum.
