Expositie
Marcel Duchamp (1887-1968) plaatste in 1913 een fietswiel op een krukje en noemde de creatie kunst. Vier jaar later stuurde hij een doodnormaal urinoir in voor een kunsttentoonstelling. Duchamp wordt vanwege zijn readymades gezien als de conceptuele kunstenaar avant la lettre. Een nieuwe tentoonstelling in Museum Boijmans Van Beuningen laat zien dat Duchamp meer was dan dat.
In het Prentenkabinet is Duchamps werk voor het eerst te zien in de context van de persoonlijke ervaringen en gebeurtenissen in het leven van de kunstenaar, die als inspiratiebron golden voor zijn werk. Een goed voorbeeld is de readymade Hérisson uit 1914, een flessenrek dat Duchamp kocht in een warenhuis. De naam van het werk verwijst waarschijnlijk naar een reeks watervallen met dezelfde naam die hij in 1912 bezocht met zijn muze, Gabrielle Picabia.
Ook humor en woordspellen zijn belangrijke elementen in Duchamps werk, die tot nu toe vaak onderbelicht zijn gebleven. Het Boijmans toont humoristische tekeningen die hij maakte voor tijdschriften. Veel kunstwerken zijn opgebouwd aan de hand van cryptische taalspelletjes. Bekend is de ansichtkaart van Leonardo Da Vinci’s Mona Lisa waarop Duchamp de dame in 1919 voorzag van snor en sikje. Onder het portret schreef hij ‘L.H.O.O.Q.’. In het Frans uitgesproken klinken deze letters als ‘zij heeft een hete kont’, waarschijnlijk refererend naar de mogelijke homoseksuele geaardheid van Leonardo.
Centraal op de tentoonstelling staat het werk De ou par Marcel Duchamp ou Rrose Sélavy (La boîte-en valise) / Van of door Marcel Duchamp of Rrose Sélavy (De doos in een koffer) uit 1952. Dit koffertje uit de museumcollectie bevat reproducties van Duchamps oeuvre in miniformaat, die op de tentoonstelling acht thema’s introduceren. De reproducties zijn te zien samen met tekeningen, teksten, foto’s en ander documentair materiaal van Duchamp en zijn tijdgenoten, zoals zijn broer Jacques Villon, Juan Gris en František Kupka.
De tentoonstelling is gebaseerd op artikelen van kunsthistoricus Bert Jansen in Jong Holland, Metropolis M en Kunstbeeld.
Marcel Duchamp, kunstenaar ~ knutselaar, t/m 19 januari 2014 in Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam