0
0
Recensie
Om 4 minuten over half zeven op de avond van 14 mei 1940 werd de kanonneerboot Johan Maurits van Nassau door Duitse vliegtuigen gebombardeerd. Het horloge van bemanningslid A.A. Coenraats staat ruim zeventig jaar later nog steeds stil op de begintijd van het bombardement. Het uurwerkje is te zien op de indrukwekkende tentoonstelling De Tweede Wereldoorlog in 100 voorwerpen in Kunsthal Rotterdam.
Coenraats, hofmeester eerste klas, sprong net als veel anderen tijdens het bombardement overboord. Hij overleefde, maar zeventien collega’s vonden de dood. Zijn horloge is een stille getuige van deze gebeurtenis. De 99 andere voorwerpen illustreren op hun beurt ook allemaal boeiende verhalen. De expositie is hierdoor meer dan de moeite waard.
De expositie schetst aan de hand van de voorwerpen en de bijbehorende verhalen een goed beeld van het leven in de Tweede Wereldoorlog. Van begin tot eind. Van het bombardement op Rotterdam in mei 1940 (een gesmolten naaimachine maakt duidelijk dat niets veilig is voor vlammen) tot de bevrijding (in een vitrine ligt een tondeuse waarmee vrouwen die een relatie hadden met een Duitser werden kaalgeschoren).
Maar de tentoonstelling laat ook zien dat de mens inventief kan zijn in tijden van nood. Een mooi voorbeeld is een stencilmachine, aangedreven door een fiets. Daarmee kon ook zonder elektriciteit verzetsbladen worden gemaakt. Ook heel nuttig is de – overigens nooit gebruikte – gasvrije kinderwagen die een fabrikant maakte voor de prinsesjes Beatrix en Irene.
De honderd voorwerpen komen uit 25 oorlogs- en verzetsmusea en het getoonde is daardoor heel gevarieerd. Van een bureaustoel van NSB-leider Anton Mussert en een door Marlene Dietrich gesigneerd biljet van 5 Franse franken tot een opvouwbare motor en afgehakte duivenpoten. En er hangt kunst, waaronder uiteraard de door meestervervalser Han van Meegeren gemaakte ‘Vermeer’, die hij voor veel geld aan Hermann Göring verkocht.
De tentoonstelling boeit en grijpt bij vlagen aan. Heel indrukwekkend zijn de afscheidsbrief van Engelandvaarder Carl Martin Zellermayer en een vel met jodensterren. Ze drukken ons met de neus op de feiten en doen ons extra realiseren dat we blij mogen zijn dat we in vrijheid leven. Een vrijheid die we op de slotdag van de expositie, 5 mei, uitbundig kunnen vieren.
De Tweede Wereldoorlog in 100 voorwerpen, t/m 5 mei in Kunsthal Rotterdam
Waardering: @@@@@@@@@@
