Recensie
U houdt niet zo van videokunst, zegt u? En de nieuwe expositie van Fiona Tan in de Rabo Kunstzone is daarom niets voor u? U zou zich maar zo kunnen vergissen. Tan stelde een tentoonstelling samen die zelfs de grootste videokunsthaters kan bekoren.
Na Alicia Framis en Fernando Sánchez Castillo is Fiona Tan (1966) de derde kunstenaar die speciaal voor de Rabo Kunstzone een expositie maakte. Ze toont behalve creaties uit de collectie van de Rabobank ook nieuw spraakmakend werk. Options & Futures werd de fraaiste solotentoonstelling die de Rabo Kunstzone sinds de opening in 2011 programmeerde.
De expositie bestaat uit twee delen. In de voorste ruimte zijn drie monumentale fotografische installaties voor het eerst in Nederland en ook voor het eerst bij elkaar te zien. Voor Vox Populi Norway (2004), Vox Populi Sydney (2006) en Vox Populi London (2012) verzamelde Tan foto’s uit privéalbums van willekeurige mensen. Veel foto’s stammen uit de tijd voor Facebook, Twitter en Instagram en waren dus noot bedoeld om te delen met wildvreemden. De kijker wordt onbedoeld een voyeur en voelt zich ook zo.
“Vergeet niet om ook langs het raam naar achteren te lopen”, benadrukt de Rabobankmedewerkster die bezoekers naar de expositieruimte begeleidt. “Want daar is ook nog wat te zien. Maar ik zeg daar verder niets over, laat u verrassen.” En dat is exact wat er gebeurde.
De drie wanden met foto’s scheppen een bepaald verwachtingspatroon voor de rest van de tentoonstelling, maar Tan maakt daar in het tweede deel korte metten mee. Ze creëerde enkele garageboxen met steeds een heel andere inhoud. De filmische gebeurtenissen in twee ruimtes zijn alleen van buitenaf door een gleuf te volgen. De voyeur van eerder bij de foto’s krijgt hier weer even de kans zich te openbaren.
De overige boxen zijn toegankelijk en herbergen raadselachtige vertrekken. Ze zijn gevuld met meubels en andere alledaagse spullen. De kamers laten ruimte open voor de fantasie van de gast. Woonde hier ooit iemand? En zo ja, waar is hij of zij nu? De boxen hebben een desolaat karakter; Tan slaagde erin een gevoel van sociaal verval en economische verwoesting op te roepen.
De wereld die Fiona Tan schiep met allerhande materialen en video- en geluidsinstallaties, is wonderlijk en mysterieus. Maar is er ook één om heel enthousiast van te worden. En dan is de complete en voluit werkende modeltreinspoorbaan nog niet eens ter sprake gekomen.
Fiona Tan – Options & Futures, t/m 19 september in Rabo Kunstzone, Croeselaan 18, Utrecht. Toegang is gratis, maar wel even melden bij de receptie.
Waardering: @@@@@@@@@@