Recensie
Het kan haast geen toeval zijn: in het AAMU (Aboriginal Art Museum Utrecht) loopt momenteel een expositie met onder meer foto’s van zwartgeschminkte blanke mensen. BLAK. Forced into images gaat over identiteit.
Door: Evert-Jan Pol
Zoals wel vaker is het niet druk in het kleine Utrechtse museum. En dat is nog zacht uitgedrukt: tijdens mijn aanwezigheid was ik lange tijd de enige bezoeker. En dat is jammer, want het AAMU verdient meer. Het museum toont kunst van Aboriginals, de oorspronkelijke bewoners van Australië. Het is werk dat in het westen weinig belangstelling krijgt, maar niet zelden toch de moeite waard is.
Op de bovenste verdieping huist de permanente collectie, met veelal kleurrijk werk, waaronder schilderijen en bewerkte houten palen. De begane grond en eerste verdieping bieden ruimte aan wisselende exposities. De huidige expositie heeft een licht grimmig karakter, dat contrasteert met de kleurige werken helemaal boven.
De tentoonstelling bestaat uit foto’s en video’s van zes invloedrijke geëngageerde kunstenaars. Ze spotten met de clichématige portrettering van Aboriginals. Niet alle Aboriginals hebben namelijk een zwarte huidskleur. Blak uit de titel verwijst naar de term waarmee menig Aboriginals uit stedelijke gebieden zichzelf aanduidt. Blak zonder c staat niet voor zwart, maar voor de culturele identiteit van een belangrijke groep Aboriginals.
Met soms absurdistische beelden stellen de kunstenaars discriminatie aan de kaak. De bezoeker ziet een zwarte man, getooid in een Minnie Mouse-kostuum, een blanke Aboriginalfamilie met zwartgeschminkte gezichten en een geel geschminkte man met indianentooi. Indrukwekkend is de foto met daarop zeven mannen in kleurrijke outfits die sterk aan die van de Klu KLux Klan doen denken. Op hun zwarte puntmutsen zijn de letters HHH geborduurd. Die staan voor Hedonistic Honky Haters (hedonistische bleekscheethaters).
Hoewel niet alles aan mij besteed was (ik heb bar weinig geduld voor lange video’s in expositiezalen) kon ik het geheel toch waarderen. Blak is niet vrolijk, maar zet de toeschouwer wel met de neus op de feiten: racisme is nog steeds alom aanwezig. Met maatschappijkritische exposities als deze bewijst AAMU dat het bestaansrecht heeft en dat het meer publiek verdient.
BLAK. Forced into images, t/m 4 januari 2015 in AAMU, Utrecht
Waardering: @@@@@@@@@@