Expositie
Fotograaf zonder camera, zo wordt Kawahara Keiga (1786–ca. 1860) wel genoemd. Tegenwoordig fotograferen we alles wat los en vast zit, maar Keiga’s camera was zijn penseel. Hij schilderde wat hij zag. Zowel Japanmuseum SieboldHuis als Rijksmuseum Volkenkunde besteedt momenteel aandacht aan zijn werk.
Keiga legde niet alleen flora en fauna vast, maar ook Japanse gewoonten en gebruiken, het dagelijks leven, handwerkslieden, gebruiksvoorwerpen en ceremoniële objecten. Zijn natuurlijke weergave van de werkelijkheid geeft ons een fotografisch beeld van Japan in de late Edoperiode (tijdperk dat liep van 1603 tot 1868). Geen enkele andere Japanse kunstenaar uit die tijd heeft een vergelijkbaar oeuvre nagelaten.
Japan was van 1638 tot 1854 afgesloten voor de buitenwereld. De Nederlanders mochten als enige westerlingen handel drijven. In dienst van de Nederlandse regering kwam Philipp Franz von Siebold in 1823 aan op de Japanse handelspost Deshima. Hij verzamelde in opdracht van koning Willem I informatie, planten, dieren, zaden en allerlei gebruiksvoorwerpen. Onmisbaar in deze missie was Kawahara Keiga. Als enige buiten de handelaren en tolken kreeg hij van de gouverneur van Nagasaki toegang tot Deshima.
In deze periode vervaardigde hij honderden schilderingen van de Japanse flora en fauna en alle mogelijke gelegenheden en voorwerpen. De tentoonstelling in het Sieboldhuis behandelt meerdere thema’s. Zo komt het leven van de mens, de vier seizoenen, de twaalf maanden van het jaar en de baai van Nagasaki aan bod.
Rijksmuseum Volkenkunde toont schilderingen van Keiga over de hofreis van Nagasaki naar de hoofdstad Edo (nu Tokio) die hij in 1826 met kolonel Johann Wilhelm de Stürler en Von Siebold maakte. De hofreis vond elke vier jaar plaats als eerbetoon aan de keizer. De expositie in Volkenkunde is een geschilderd verslag in meer dan 25 werken. Keiga bracht het Japanse landschap en de taferelen van de reizigers uiterst gedetailleerd in beeld. De schilderingen op zijde dateren uit 1826.
Kawahara Keiga. Fotograaf zonder camera in Japanmuseum SieboldHuis in Leiden is een expositie in 2 delen: het eerste deel duurt t/m 11 januari 2015 en het tweede deel van 13 januari t/m 22 februari 2015.
De tentoonstelling in Rijksmuseum Volkenkunde in Leiden (die ook Kawahara Keiga. Fotograaf zonder camera heet) duurt t/m 22 februari 2015.