Een jaar na zijn sluiting blikken we terug op het Geldmuseum. Hoe belangrijk is het museum geweest in voorlichting en onderwijs over geld?
Door: Carmen Sanders
Voor bezoekers van Utrecht is er tegenwoordig weinig reden over om de Rijksmunt bezoeken. Als centrum voor evenementen, congressen en vergaderingen heeft het Muntgebouw de gemiddelde toerist weinig te bieden. Maar een jaar geleden was dat een ander verhaal.
Het Geldmuseum, dat in oktober 2013 de deuren moest sluiten, was ironisch genoeg een van ’s lands populairste musea. Het museum, dat werd geopend in 2007, presenteerde vele uitgebreide tentoonstellingen over de kracht van geld en had een enorme verzameling relevante objecten. Het officiële excuus voor de sluiting was een gebrek aan inkomsten. Dit was een zwarte pagina in de boekhouding van betrokken werknemers en conservatoren. Aan de voordeur prijkte enige tijd de boodschap Wegens rijkdom gesloten.
Vandaag de dag hebben liefhebbers van de geschiedenis van de munt toegang tot de verzameling bij De Nederlandsche Bank, die momenteel bezig is alle 400.000 objecten digitaal tentoon te stellen.
De vraag rijst of Den Haag wel zo happig zou moeten zijn op het faillissement. Het Geldmuseum stelde namelijk belangrijke vragen, des te dringender in deze tijd van economische crisis en zuinigheid: wat doet geld met mensen?
Een van de populairste tentoonstellingen van het Geldmuseum was Snel Geld, waarin allerlei monetaire misdaden werden verkend: van witwasserij, vervalsing en fraude tot moderne methodes van oplichting zoals phishing en hacken. De tentoonstelling diende zijn doel in het voorlichten van het publiek over de gevaren rondom geld in de moderne wereld. Met name de kracht van het internet, waar men geld kan verliezen of winnen bij een online casino, wedden op sportwedstrijden, en aandelen.
Met het verlies van het Geldmuseum is niet gelijk onze toegang tot dergelijke essentiële informatie verloren. Alle basisscholen in Nederland nemen bijvoorbeeld jaarlijks deel aan de Week van het Geld, waarin kinderen waarde en gevaar van geld leren kennen. Bovendien is de vernieuwde Wet op de kansspelen, die ingaat per 1 januari 2015, bedoeld om de veiligheid van gokkers te vergroten. Met name op het gebied van internetactiviteit. Deze wet houdt onder meer in dat alle Nederlandse online casino’s een vergunning moeten aanvragen, en dat er strenge controle is om verslaving en deelname van minderjarigen tegen te gaan.
Er klinken complottheorieën over ons beperkte recht op onderwijs over geld als gevolg van de sluiting, maar zo erg is het vast niet. Als De Nederlandsche Bank erin slaagt de verzameling van het Geldmuseum bij te houden, wordt wereldwijde toegang tot adequaat geldonderwijs juist verbeterd.