Recensie
Tienduizenden foto’s maakte fotograaf Nobuyoshi Araki (1940) sinds het begin van zijn carrière in de jaren 60. Hij groeide daarmee uit tot een van de bekendste Japanse kunstenaars van deze tijd. Voor een overzichtstentoonstelling nam Foam, in nauw overleg met de kunstenaar, een flinke greep uit zijn oeuvre.
Door: Evert-Jan Pol
De expositie begint met Araki’s tot nu toe laatste serie qARADISE, die bestaat uit opvallende kleurrijke composities van bloemen en poppen tegen een zwarte achtergrond. De fascinerende foto’s, die het leven (bloemen) en dood (poppen) symboliseren, trekken de bezoeker direct Araki’s universum in. Een universum die bestaat uit artistieke foto’s, meer persoonlijke beelden en snapshots.
Een voorbeeld van die laatste categorie is de serie Subway ’72. Daarvoor fotografeerde hij forensen in de metro van Tokio. Als een voyeur bespiedde de fotograaf hen. Sommigen lijken de camera te zien, maar anderen zijn in gedachten verzonken.
Hoewel de geportretteerde dames van Kinbaku in de camera kijken, is ook deze serie licht voyeuristisch. Niet de fotograaf is ditmaal de bespieder, maar de bezoeker die naar de spannende en erotische foto’s kijkt. Die ziet onder anderen een bijna geheel naakte vastgebonden vrouw. Vastgebonden, omdat Kinbaku een Japanse vorm van bondage is.
Heel persoonlijk, mooi en ontroerend is een uitgebreide reeks over Chiro, de kat van Araki’s vrouw. Nadat zij in 1990 overleed, bleef de fotograaf achter met het huisdier. De foto’s symboliseren de lege plek die zijn echtgenote achterliet, maar tegelijkertijd de voortgang van het leven.
De kattenfoto’s tonen ook de vergankelijkheid, een terugkerend thema in het werk van de Japanse kunstenaar. De expositie is gevuld met melancholie, maar ook veel schoonheid. Sommige bezoekers kunnen bij een deel van Araki’s werk, met name Kinbaku, een ongemakkelijk gevoel krijgen. Maar na het zien van alle foto’s – in zwart-wit en kleur – is er maar één conclusie mogelijk: Nobuyoshi Araki is een briljant fotograaf.
ARAKI Ojo Sashu – Photography for the After Life: Alluring Hell, t/m 11 maart 2015 in Foam, Amsterdam
Waardering: @@@@@@@@@@