0
0
Recensie
Doorgaans heb ik weinig geduld met videokunst. Geef mij maar meer statische kunst, waarbij ik zelf kan bepalen hoelang ik ernaar kijk. Het wil daarom wat zeggen als ik een videowerk niet alleen uitkijk, maar ook nog een tweede blik gun. Het werk van Bill Viola heeft dat effect op mij.
Door: Evert-Jan Pol
De Nieuwe Kerk in Amsterdam toont vanaf morgen twee indrukwekkende video’s van de Amerikaanse kunstenaar. Ze zijn te zien in het kader van de expositieserie Meesterwerk. Sinds 2011 zet De Nieuwe Kerk onder die titel jaarlijks gedurende enkele maanden één kunstwerk (en ditmaal dus twee stuks) met een religieuze en/of spirituele lading in de schijnwerpers.
De werken van Viola (1951) passen zeer goed binnen deze serie. Vooral Tristan’s Ascension (The Sound of a Mountain Under a Waterfall) heeft ogenschijnlijk een religieus karakter. De video toont een liggende man op een plaat. Heel kleine druppels vallen omhoog. Langzaam vormen ze een oorverdovende opwaartse waterval. De kracht van het water duwt de man omhoog; hij stijgt op, het beeld uit. De vergelijking met de hemelvaart van Jezus is snel gemaakt.
Nog iets mysterieuzer is Fire Woman. Een vrouw (Wie is ze? We zien alleen haar silhouet) staat voor een muur van vuur. Na verloop van tijd valt ze achterover, een onbekende bestemming tegemoet. Wat overblijft, zijn de vlammen, die langzaam opgaan in een zee, een vlammenzee.
De scènes zijn afkomstig uit de operafilm Tristan und Isolde, die Viola in 2005 samen maakte met regisseur Peter Sellars (niet te verwarren met acteur Peter Sellers) en dirigent Esa-Pekka Salonen. De opera is een tragische liefdesgeschiedenis van twee mensen die voor elkaar zijn bestemd, maar elkaar niet krijgen. Door de twee fragmenten los te koppelen van de film krijgen ze een heel andere betekenis.
Het werk van Viola lijkt gemaakt voor grote ruimtes en veel groter dan een kerk vind je ze niet. De twee video’s, geprojecteerd op een zeven meter hoog doek, komen hier perfect tot hun recht. Dankzij de onderwerpen – stromend water en dansende vlammen – hebben ze een meditatieve werking. Die nog eens wordt versterkt door de zeer comfortabele zitzakken in de donkere en verstilde ruimte. Neem plaats, kijk en kom geheel tot rust.
Meesterwerk – Bill Viola, 28 februari t/m 10 april in De Nieuwe Kerk Amsterdam
Waardering: @@@@@@@@@@
