Nieuws / Expositie
Het Mauritshuis onthult in juni het gerestaureerde schilderij Saul en David. Het is zorgvuldig onderzocht en wordt voor het eerst sinds 2007 weer aan het publiek getoond. De expositie Rembrandt? De zaak Saul en David staat geheel in het teken van dit werk. Ze neemt bezoekers mee in het onderzoek, waarbij opzienbarende ontdekkingen zijn gedaan over het ontstaan, de geschiedenis en de toeschrijving van dit meesterwerk.
Het schilderij Saul en David dook voor het eerst op in 1830 op een veiling in Parijs. Het bleef toen jaren in de handel totdat toenmalig Mauritshuisdirecteur Abraham Bredius het in 1898 aankocht. Voor hem bestond er geen twijfel dat het hier om een van de belangrijkste schilderijen van Rembrandt ging. Na zijn dood in 1946, liet hij het doek na aan het museum.
Saul en David werd beschouwd als één van de mooiste werken van Rembrandt en was een publieksfavoriet in het Mauritshuis. In de jaren 60 en 70 werd het oeuvre van Rembrandt opnieuw bekeken. Rembrandtspecialist Horst Gerson schreef veel schilderijen af, waaronder ook Saul en David. Sindsdien lopen de meningen over de toeschrijving sterk uiteen: is het van Rembrandt? Van een leerling? Of misschien wel van beiden?
Het Mauritshuis besloot daarom in 2007 het schilderij opnieuw te onderzoeken en te restaureren. Door toepassing van nieuwe technieken, ontwikkeld door TU Delft en samenwerkingen met andere specialisten op het gebied van materiaaltechnisch onderzoek, kwam het restauratieteam tot verassende conclusies. Het ontdekte bijvoorbeeld dat het werk vermoedelijk tussen 1830 en 1869 in twee stukken werd gesneden en later weer in elkaar gezet.
Met behulp van de nieuwste apparatuur en onderzoeksmethodes is duidelijk geworden dat het huidige schilderij uit niet minder dan veertien verschillende stukken doek bestaat: twee grote stukken van het oorspronkelijke doek (één met Saul en één met David), aangevuld met een oud doek (een kopie naar een portret van Anthony van Dyck) en andere repen aan de zijkanten van het schilderij. Het onderzoek wijst bovendien uit dat het oorspronkelijke schilderij groter is geweest. De tentoonstelling presenteert het oorspronkelijke formaat aan de hand van een 3D-reproductie.
Inmiddels geldt het doek weer als een echte Rembrandt. Professor Ernst van de Wetering, autoriteit op het gebied van Rembrandt, heeft onlangs publiekelijk verklaard dat hij gelooft dat het schilderij geheel door de meester zelf is geschilderd. Van de Wetering was lid van de internationale adviescommissie voor de restauratie.
Rembrandt? De zaak Saul en David, 11 juni t/m 13 september in het Mauritshuis, Den Haag