0
0
Recensie
De schilderijen Gezicht op de heuvel van Montmartre en La moulin de la Galette tonen zo ongeveer dezelfde locatie, maar wie ze naast elkaar aanschouwt, ziet een wereld van verschil. George Michel schilderde het eerste doek begin negentiende eeuw, toen Montmartre nog een dunbevolkt bergdorpje was. Rond 1900 was het een levendige uitgaanswijk van Parijs. Een die Isaac Israëls graag vastlegde.
Door: Evert-Jan Pol
De twee werken laten perfect zien hoe een landschap in een eeuw tijd volledig kan veranderen, maar symboliseren tevens de ontwikkeling in honderd jaar schilderkunst. Georges Michel (1763-1843) werd door de schilders van de School van Barbizon gezien als ‘Barbizonner’ avant-la-lettre. Deze Franse kunstenaars beïnvloedden later de Hollandse schilders van de Haagse School, waarvan Jozef Israëls een van de voornaamste vertegenwoordigers was. Diens zoon Isaac (1865-1934) groeide echter uit tot een belangrijke Nederlandse impressionist.
De schilderkunst tussen de Fransman en laatstgenoemde Nederlander is het onderwerp van de tentoonstelling Van Michel tot Israëls in Museum Gouda. Diens eigen grote collectie Franse en Hollandse negentiende-eeuwse schilderijen staat er centraal en is aangevuld met bruiklenen uit Nederlandse musea en particuliere collecties. Beïnvloeding van Nederlandse door Franse kunstenaars en andersom vormt een belangrijke rode draad.
De schilders van Barbizon lieten zich inspireren door de donkere luchten van Michel, maar hadden dergelijke luchten ook al in Nederland gezien, in het Rijksmuseum en het Frans Hals Museum. En daar zagen ze ook Nederlandse genrestukken. In een interieur van Henri Fantin-Latour zijn de invloeden van Rembrandt duidelijk zichtbaar.
Omgekeerd reisden Nederlandse kunstenaars naar Frankrijk. Isaac Israëls ging naar Parijs, maar ook andere streken waren populair. J.H. (Jan Hendrik) Weissenbruch bezocht bijvoorbeeld Barbizon. Hij wilde daar met eigen ogen de omgeving zien die zijn Franse voorbeelden zo had geïnspireerd.
Schilderijen met zijn luchten hangen in de tentoonstelling naast die van Barbizon-kunstenaar Charles-François Daubigny. Ook veel andere Nederlandse en Franse werken gaan dialogen aan met elkaar. De koeien van Jan Voerman en Willem Roelofs grazen naast die van Jules Dupré en Antoine Volon. En Fantin-Latours rozen pronken naast de rozen van Sientje Mesdag-van Houten.
Door deze opzet komen de verschillen en overeenkomsten tussen kunst uit Frankrijk en Nederland goed naar voren. En de schilderijen illustreren op fraaie wijze hoe de schilderkunst in honderd jaar voorgoed veranderde.
Van Michel tot Israëls, t/m 6 december in Museum Gouda
Waardering: @@@@@@@@@@
