Nieuws
Het paneel De boer en de nestrover van Pieter Bruegel de Oude, uit 1568 is vanaf oktober te zien in Rotterdam. Het Weense Kunsthistorisches Museum leent dit eeuwenoude kunstwerk normaal nooit uit, maar vanwege een bijzondere ruil maakt het een eenmalige uitzondering. In de najaarstentoonstelling De ontdekking van het dagelijks leven – van Bosch tot Bruegel in Museum Boijmans Van Beuningen schittert dit schilderij naast vele andere eeuwenoude topstukken.
Het kwetsbare paneel van Bruegel reist dit najaar samen met Het boerenfeest (1550) van Pieter Aertsen en De geslachte os (1566) van Marten van Cleve vanuit Wenen naar het Rotterdamse museum. In 2018 leent het Boijmans op zijn beurt het schilderij De toren van Babel van Bruegel en twee zeldzame tekeningen van zijn hand uit aan het Weense museum. Daar is dan een grote overzichtstentoonstelling.
Deze uitwisseling waar beide musea al jaren aan werken maakt de bijzondere tentoonstelling van Boijmans mogelijk waarin de pioniers van de genrekunst centraal staan. Voor 1500 stond de schilderkunst in dienst van de kerk. Als uitzondering werden alleen portretten gemaakt van hoogwaardigheidsbekleders. In de zestiende eeuw wordt letterlijk het dagelijks leven ontdekt. Aertsen schilderde als een van de eerste boeren, Van Cleve schilderde een slachthuis en Bruegel begon met het schilderen van het ‘gewone’ Vlaamse landschap.
Ze zetten daarmee een traditie in die tot vandaag de dag doorgaat. Van Cleves Os is de voorganger van vergelijkbare schilderijen van Rembrandt. “Esthetisch gezien behoren Bruegels schilderijen tot de allerhoogste categorie in de westerse kunstgeschiedenis en het is daarom geweldig dat we ze in Rotterdam aan het publiek kunnen tonen”, aldus conservatoren Friso Lammertse en Peter van der Coelen.
Pieter Bruegel maakte De boer en de nestrover aan het eind van zijn leven. Het werk van bijna 60 bij 70 centimeter is misschien wel de meest monumentale compositie die hij heeft gemaakt. Een boer loopt de toeschouwer lachend tegemoet, al wijzend op de onvoorzichtige nestrover die uit de boom dreigt te vallen. Door dit leedvermaak merkt hij niet dat hij zelf op het punt staat om in een sloot te stappen. Deze grap werd al door Bruegels tijdgenoten met veel plezier bekeken. ‘Die het weet, weet het. En die het heeft, heeft het’ is het 16de-eeuwse spreekwoord dat Bruegel op dit paneel uitbeeldt.
De tentoonstelling De ontdekking van het dagelijks leven – van Bosch tot Bruegel richt zich op de wereld van bordelen, schranspartijen, bedelaars en kwakzalvers. Museum Boijmans Van Beuningen toont van 10 oktober 2015 tot en met 17 januari 2016 een selectie van ‘politiek incorrecte’ schilder- en prentkunst uit de zestiende eeuw. Circa veertig schilderijen en eenzelfde aantal prenten uit belangrijke museale en particuliere collecties vanuit de hele wereld komen naar Rotterdam.