0
0
Recensie
Een tentoonstelling over Vincent van Gogh zonder origineel werk, kan dat? Ja, wel als ze gaat over de invloed die de kunstenaar tot op de dag van vandaag uitoefent. Het Noordbrabants Museum laat zien dat hij ook buiten de verschillende musea nog steeds volop aanwezig is.
Door: Evert-Jan Pol
De expositie doet uit de doeken hoe de kunstenaar in 125 sinds zijn dood wereldberoemd kon worden. Mythevorming speelt daarbij een grote rol. Vraag een willekeurige voorbijganger waaraan hij denkt bij de naam Vincent van Gogh en de kans is groot dat hij over diens oor begint. Het museum toont diverse voorbeelden uit de populaire cultuur die daarnaar verwijzen. Zoals een mok met daarop de afbeelding van de schilder. Zodra je er een warme drank in schenkt, verdwijnt zijn oor.
Het verhaal van het deels afgesneden oor vormde ook de inspiratiebron voor een bizarre versie van Ezeltje prik. Juist ja: oortje prik. Het is hierbij de bedoeling dat deelnemers geblinddoekt het oor van Vincent op de juist plaats bevestigen. Bezoekers mogen dit ook echt doen.
Ook in reclames is er handig, en vaak humoristisch op ingespeeld. Zo kwam Panasonic met een poster waarop Vincent zijn gehoororgaan weer vastlijmt, zodat hij een koptelefoon van dat merk kan dragen.
Menig fabrikant en ontwerper modelleerde in de afgelopen jaren een product naar de schilder of zijn werk. Over de hele wereld zijn er bijvoorbeeld postzegels in omloop met daarop zijn portret of een afbeelding van een schilderij (vaak Zonnebloemen). Mattel bracht twee Barbiepoppen uit, die een door Van Goghs werk geïnspireerde jurk dragen. Voor vrouwen van vlees en bloed is er eveneens Van Gogh-kleding. De Britse modeontwerper Philip Colbert maakte bijvoorbeeld de Sunflower dress.
In de kunst liet Van Gogh evenzeer zijn invloed gelden. Isaac Israëls schilderde in 1918 een portret van een vrouw, die poseerde voor het schilderij Zonnebloemen. Een ander werk, Het huis te Arles, figureert op Israëls’ doek In het atelier. Ook huidige kunstenaars vinden in Van Goghs werk inspiratie. Heel grappig is Aja Kusicks Vincent van No. Daarop portretteerde ze de wereldberoemde en immer chagrijnige Grumpy Cat tegen de achtergrond van Van Goghs De Sterrennacht.
Het museum toont overigens ook wel degelijk originele Van Goghs, in de aangrenzende kleine expositie Rondom de pastorie. Deze intieme presentatie is een overzicht van de periode waarin de kunstenaar nog sterk werd beïnvloed door zijn Brabantse geboortegrond.
In totaal komen er zestien Van Gogh voorbij. Vooral donker werk, dat hij maakte vóór de kleurrijke stukken waar hij later zo beroemd mee zou worden. Werk dat het grote publiek niet direct associeert met de Nederlandse kunstenaar. Een prachtig voorbeeld is Tegen de avond, dat hij in 1885 schilderde.
De Van Goghs hebben gezelschap van werk van kunstenaars die Van Gogh inspireerden, zoals Jean-Baptiste-Camille Corot, Eugène Boudin en Jozef Israëls. En daarmee is de cirkel rond in Den Bosch: Van Gogh had zelf zijn inspiratiebronnen en zou na zijn dood uitgroeien tot een van de invloedrijkste kunstenaars ter wereld. Het Noordbrabants Museum maakt dit goed duidelijk met twee elkaar completerende exposities.
Vincent uit de doeken / Rondom de pastorie, t/m 20 december in Het Noordbrabants Museum, Den Bosch
Waardering: @@@@@@@@@@
