0
0
Recensie
“Zoek maar onderdak en ga maar in de leer bij een degelijk kunstenaar.” Dat kreeg de geboren Utrechter Chris ten Bruggen Kate (1920-2003) van zijn ouders te horen toen hij vertelde dat hij naar de kunstacademie wilde. Op 17-jarige leeftijd kwam hij terecht in Nunspeet en hij vertrok niet meer. Het Noord-Veluws Museum in die plaats wijdt nu een overzichtstentoonstelling aan hem.
Tekst en foto’s: Evert-Jan Pol
Aanleiding is een omvangrijke schenking door Stichting Chris ten Bruggen Kate aan het museum. Dat daardoor in één klap zo’n vijftig kunstwerken rijker werd. Een selectie is nu te zien, samen met bruiklenen van derden. De fraaie expositie laat goed zien wie deze, bij het grote publiek onbekende, kunstenaar was en hoe hij zich ontwikkelde. De bezoeker ziet dat de schilder zich veelvuldig liet beïnvloeden door anderen, maar uiteindelijk een geheel eigen en herkenbare stijl ontwikkelde.
De kneepjes van het vak leerde hij van Hendrik Willem de Jong, die ‘degelijke’ kunstenaar dus. Over hem is niet veel bekend, behalve dat hij voornamelijk landschappen en stillevens schilderde. Die genres komen dan ook veel voor in het oeuvre van Ten Bruggen Kate, al maakte hij ook figuurvoorstellingen.
Een mooi voorbeeld daarvan is Dorpsroddel uit 1954, dat het verhaal vertelt van een vrouw die het mikpunt werd van roddel door een afgekeurde affaire met een boer. Hoewel de stijl me heel bekend voorkomt, kan ik die niet één, twee, drie thuisbrengen. Gustave de Smet misschien? Expressionistisch is het in ieder geval.
Waar ken ik het toch van?, is een vraag die tijdens een rondgang langs de werken vaker opdoemt. Madonna uit 1960 is lichtelijk kubistisch en Stilleven met tafel, fruit en naakt uit 1954 lijkt qua compositie sterk op een schilderij van Henri Matisse uit 1919. Ook op dat doek staat een gipsen beeld op tafel en hangt er aan de muur een schilderij. Voor het beeld staat een vaas met bloemen. Ten Bruggen Kate koos voor appels en peren.
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
Wie dit zo leest, kan de indruk krijgen dat Ten Brugge Kate zelf geen visie had, maar dat is toch zeker niet het geval. Hij verkende vele gebieden tot hij in de jaren 80 een pad vond waar hij zich thuis voelde en dat hij zich eigen maakte. Dat pad heet gestileerd realisme, dat voortkomt uit het magisch realisme. De stijl kenmerkt zich door sterk vereenvoudigde landschappen, steeds badend in een ‘magisch’ licht. Diepte en perspectief hebben plaatsgemaakt voor gekleurde vlakken.
Dit gestileerd realisme bleef hij tot het eind van zijn leven trouw, blijkt wel uit een bijzondere toevoeging: het allerlaatste schilderij dat Ten Brugge Kate ooit maakte. Als een mooi eerbetoon staat het nog steeds op dezelfde ezel als waar het op prijkte toen de kunstenaar overleed voordat hij het kon voltooien.
Chris ten Bruggen Kate, t/m 11 juni in het Noord-Veluws Museum, Nunspeet
Waardering: @@@@@@@@@@
