0
0
Recensie
Wie het AAMU in Utrecht ooit bezocht, denkt bij Aboriginal kunst wellicht in eerste instantie aan schilderijen met stippen en beschilderde palen. De nieuwe tentoonstelling Remember Me. Stories in print laat zien dat het aanbod een stuk gevarieerder is.
Tekst: Evert-Jan Pol
Met de expositie viert het AAMU, dat ooit begon als Aboriginal Art Museum Utrecht, zijn vijftiende verjaardag. Meestal toont het museum voornamelijk schilderwerk, maar nu staat grafische kunst centraal. Zestig werken kwamen vanuit Australië naar Utrecht.
Ze vegen de vooroordelen over Aboriginal kunst eenvoudig van tafel. Big Red van Reko Rennie, een afbeelding van een kangoeroe, doet nog enigszins denken aan de stippen- en strepenrijke werken waar deze kunst vaak mee wordt geassocieerd. Maar de meeste werken zijn voorbeelden van kunst die de gemiddelde Westerse museumbezoeker niet vreemd voorkomt.
Die bezoeker ziet figuratieve tekeningen van onder meer boten, huizen en interieurs. Ze vertellen allemaal een verhaal, zoals dat van de eerste contacten tussen de Hollanders en de oorspronkelijke Australische bevolking in 1606. Tien prenten uit de Duyfken-portfolio vertellen hierover. Het AAMU kreeg deze in 2006 van (toenmalig) prins Willem-Alexander en prinses Máxima.
Gunybi Ganambarr vertelt met zijn prent Mungurru een zeer persoonlijk verhaal. De ets toont een bootje dat in het water rondjes vaart. Het beeld beschrijft een incident waarvan de kunstenaar nog steeds de littekens draagt. Tijdens een vistocht met zijn vader overspoelde een grote gold de boot, waardoor vader en een andere man overboord sloegen. De boot bleef op volle toeren in het rond tollen. De nog jonge Ganambarr sprong ook in het water om zo in de buurt van zijn vader te blijven. Een propeller raakte hem, waardoor hij gewond raakte aan zijn been en torso.
Een andere persoonlijke ervaring komt van Dave Nolan. Zoals veel Aboriginals belandde ook hij ooit in een Australische gevangenis. Een serie etsen in zwart-wit herinneren aan die tijd. Ze tonen het interieur van zijn cel, zijn bed, een toilet of alleen een deur.
In het verlengde van deze serie etsen liggen de indrukwekkende anonieme portretten van Vernon Ah Kee. Daarin staat hij stil bij het racisme dat er in veel gevallen voor zorgt dat Aboriginals in de gevangenis belanden. En daar worden ze niet altijd even goed behandeld door de politie. Met soms de dood tot gevolg.
Ah Kee gaat ook in op de positie van Aboriginal kunst. Volgens hem zijn mensen soms te beleefd als ze het over die kunst hebben. Omdat Aboriginals heel wat te lijden hebben gehad in Australië vindt menigeen het moeilijk kritiek te geven. Waardoor veel kunst blijft hangen in middelmatigheid, aldus de kunstenaar.
Dat gaat niet op voor de prenten die het AAMU toont. Die zijn stuk voor stuk gemaakt door talentvolle kunstenaars, die ook nog eens boeiende verhalen vertellen. Met werken die aantonen dat Aboriginal kunst minder eenzijdig is dan velen misschien denken.
Remember Me. Stories in print, t/m 25 september in AAMU, Utrecht
Waardering: @@@@@@@@@@
