Museum MORE heeft vorige week bij Christie’s Amsterdam een schilderij van Pyke Koch gekocht. Het gaat om Rustende schoorsteenveger uit 1936. Het is het eerste werk waarin hij de schoorsteenveger afbeeldde. Hij zou dat later nog tweemaal doen.
Het museum noemt het een “prachtig dubbelzinnig schilderij”. Dubbelzinnig omdat het motief van de ‘viriele’ schoorsteenveger vaak wordt uitgelegd als een verwijzing naar homoseksualiteit.
Kochs dromerige schoorsteenveger ligt, omringd door netels, in een besloten tuin. Opvallend is dat het hek op slot is, alsof er sprake kan zijn van een onmogelijke geheime liefde. In zijn hand heeft de man een kleine blauwe bloem, die Koch later heeft weggehaald en uiteindelijk weer heeft teruggebracht. Naar het schijnt in de jaren ’70, op verzoek van de laatste eigenaar,.
De blauwe bloem kan een verwijzing zijn naar l’amour bleu, de liefde voor mannen onder elkaar. Of misschien staat dit vergeet-mij-nietje symbool voor hoop en liefde. Kochs dubbelzinnige oeuvre is nog altijd voer voor Freudiaanse psychoanalytici, maar de kunstenaar zelf weigerde steevast zijn werk toe te lichten.
Koch was vooral geïnteresseerd in het geduldig perfectioneren van zijn schildertechniek. Zijn gevoel voor stofuitdrukking is terug te zien in de plooien van de kleren van de schoorsteenveger. En met zijn aandacht voor detail toonde Koch grote waardering voor oude meesters.
Met deze nieuwe aanwinst bezit MORE nu zestien schilderijen van Pyke Koch (1901-1991), waaronder ook zijn oudste nog bewaarde werk. Rustende schoorsteenveger is binnenkort te zien in het museum.