Noord-Hollands Archief vindt onbekende 17de-eeuwse dierentekeningen Frans Post
0
0
Nieuws
Het Noord-Hollands Archief in Haarlem heeft 34 onbekende dierentekeningen ontdekt van Frans Post (1612-1680). Deze Haarlemse kunstenaar, die tussen 1637 en 1644 in Nederlands-Brazilië werkte in het gevolg van gouverneur Johan Maurits van Nassau, werd beroemd met zijn schilderijen van Braziliaanse landschappen.
Dat hij de inheemse flora en fauna op deze voorstellingen had geschilderd aan de hand van in Brazilië getekende voorstudies werd vermoed, maar tot nog toe was geen enkele plant- of dierstudie van zijn hand bekend. De nu gevonden tekeningen zijn het ontbrekende puzzelstukje in het oeuvre van de Haarlemse schilder.
Alexander de Bruin, conservator beeldcollecties van het Noord-Hollands Archief, trof de voorstudies van onder meer een witlippekari, grijpstaartstekelvarken, negenbandgordeldier, capibara, jaguar, witooropossum en blauwlipmeerkat bij toeval aan tijdens digitaliseringswerkzaamheden. Ze waren onderdeel van een groter portfolio met 160 tekeningen van vogels door de kunstenaars Pieter Holsteijn de Oudere en de Jongere. Het Noord-Hollands Archief kreeg het portfolio in1888, maar de tekeningen van Frans Post moeten waarschijnlijk al veel eerder in de map terecht zijn gekomen.
Het Noord-Hollands Archief, het tijdschrift Master Drawings en het Rijksmuseum onderzochten de tekeningen vervolgens grondig. Na vergelijking van de dieren op de tekeningen met die op de schilderijen kwam onomstotelijk vast te staan dat het daadwerkelijk om werk van Post gaat. Zo vormen een schets in grafiet en een uitgewerkte tekening in gouache en aquarel van een capibara de voorstudies voor hetzelfde dier op een schilderij in het Louvre. Dit is het enige in Brazilië gemaakte werk waarop een inheems dier prominent is afgebeeld.
De groep bestaat uit 24 zeer gedetailleerde tekeningen in gouache en aquarel en tien tekeningen in grafiet. Op de tekeningen in grafiet schreef Post zelf commentaar. Sommige opschriften zijn erg amusant: Zo vond hij het makaak-aapje “seer vriendelijck ende aerdich” en een jaguar “seer wreedt, vernielende ende starck“. Het gordeldier “smaeckt gelijck een hoen“, aldus Post verder.
Het Rijksmuseum toont de ontdekte tekeningen van 7 oktober 2016 tot en met 8 januari 2017 in de tentoonstelling Frans Post. Dieren in Brazilië. Samen met zes schilderijen van Post, een wandkaart én opgezette dieren uit Naturalis in Leiden.
