0
0
Expositie
Stedelijk Museum Alkmaar eert Caesar van Everdingen met diens eerste monografische tentoonstelling. In de stad waar deze grootmeester van het Hollands classicisme 400 jaar geleden ter wereld kwam. Volgens het museum is het “hoog tijd voor een herwaardering van dit indrukwekkende oeuvre, dat door kenners tot de top van de zeventiende-eeuwse kunst wordt gerekend”.
Kunstenaarsbiograaf Arnold Houbraken roemde hem aan het begin van de achttiende eeuw om zijn “vleiend penseel”. Niet heel toevallig de titel van de expositie, want Van Everdingen (1616/1617-1678) kon als geen ander fluweelzachte, harige en glanzende stoffen schilderen. En tevens maakte hij imposante historiestukken en schuttersportretten.
Hij schilderde “gelyk en mals”, aldus tijdgenoot Gerard de Lairesse – die zelf de nodige aandacht krijgt in een tentoonstelling in Rijksmuseum Twenthe. In een gladde, idealiserende stijl, waarin een penseelstreek nauwelijks te zien is. Van Everdingens grootste talent was zijn vermogen om stoffen en texturen overtuigend weer te geven.
Goede voorbeelden zijn Meisje met een brede hoed en Jonge vrouw warmt haar handen boven een vuurtest, allegorie op de winter, beide uit de collectie van het Rijksmuseum. De goed uitgewerkte plooien maken de kleding en andere stoffen levensecht.
De portretten krijgen in Alkmaar gezelschap van topstukken uit andere musea. Zoals het historiestuk Jupiter en Callisto en Bacchus en Venus. Het Nationalmuseum in Stockholm en de Gemäldegalerie Alte Meister in Dresden leenden deze werken bij hoge uitzondering uit. Ook is er een recent ontdekt schilderij van een sensuele boerenvrouw uit een Russische privécollectie te zien.
In 2015 won de tentoonstelling de Turing Toekenning II, een tweejaarlijkse prijs voor het beste tentoonstellingsplan van Nederland. “Een groots en ambitieus opgezet plan over Caesar van Everdingen, ter gelegenheid van het 400ste geboortejaar van deze nauwelijks bekende, maar zeer intrigerende, bijzondere en prachtige 17e-eeuwse schilder”, aldus het juryrapport.
De expositie is volgend jaar ook te zien in het Sinebrychoff Art Museum, in de Finse hoofdstad Helsinki. Caesar reist hiermee eindelijk in de Scandinavische voetsporen van zijn broer, landschapsschilder Allart van Everdingen (1621-1675). Aan hem wijdt Stedelijk Museum Alkmaar in 2020 een monografische tentoonstelling.
Vleiend penseel – Caesar van Everdingen 1616/1617-1678, t/m 22 januari 2017 in Stedelijk Museum Alkmaar
