0
0
Nieuws
Hercules wie? Slechts weinigen kennen hem, en toch eren twee musea de zeventiende-eeuwse kunstenaar Hercules Segers met een tentoonstelling. Vandaag openen ze allebei in Amsterdam.
Door: Evert-Jan Pol
Het Rijksmuseum presenteert het grootste monografische overzicht ooit. Het toont alle 18 tot nu toe bekende schilderijen en 110 afdrukken van 54 prenten. Van zes schilderijen is pas kort duidelijk dat Segers ze maakte. Het museum meldde vorige maand dat een team van specialisten deze werken na uitgebreid onderzoek aan de kunstenaar kon toeschrijven. Vier stuks waren zelfs vrijwel onbekend.
“Het komt zelden voor dat je zo’n groot aantal nieuwe schilderijen aan zo’n klein oeuvre kunt toevoegen”, vertelt directeur Taco Dibbits. “Zes toeschrijvingen op een oeuvre van achttien is revolutionair!”
De schilder Segers (1589/90-ca. 1640) was vrij traditioneel, al voorzag hij zijn doeken wel van fantasielandschappen. Als etser was hij echter niet vies van een experiment. Hij drukte zijn prenten af in kleur en wist uit één etsplaat verschillende unieke prenten te halen. Telkens voegde hij op de plaat weer een detail toe of verwijderde dat juist waardoor de volgende afdruk weer verschilde van de vorige.
Na Segers’ dood kwam een van zijn etsplaten terecht bij een andere Amsterdamse kunstenaar, een zekere Rembrandt Harmenszoon van Rijn. Wellicht geïnspireerd door de vorige eigenaar bewerkte hij de plaat dusdanig dat er een gehele nieuwe voorstelling tevoorschijn kwam. Tobias en de engel werd De vlucht naar Egypte. Museum Het Rembrandthuis schetst in zijn tentoonstelling de totstandkoming van de nieuwe ets.
De expositie laat zien dat Rembrandt niet de enige kunstenaar was die zich liet inspireren door Segers. De landschappen van Pieter de With, Jan Ruyscher en Philips Koninck, allen uit Rembrandts directe omgeving, vertonen duidelijke sporen van Segers’ invloed.
In de achttiende eeuw raakte Hercules Segers in de vergetelheid, maar dankzij de opkomst van reproductietechnieken werd zijn werk rond 1900 breder bekend. Waardoor kunstenaars andermaal zijn voorbeeld gingen volgen. Het Rembrandthuis toont etsen uit de 17de, 20ste en 21ste eeuw die er hoogstwaarschijnlijk niet waren geweest zonder Hercules Segers.
Hercules Segers, t/m 8 januari 2017 in het Rijksmuseum, Amsterdam
In de ban van Hercules Segers. Rembrandt en de Modernen, t/m 8 januari 2017 in Museum Het Rembrandthuis, Amsterdam
