0
0
Recensie
“Wat deed mij dat pleizier je hartelijke brief te ontvangen op mijn 60ste”, schreef Cornelis Vreedenburgh op 15 september 1940 aan zijn vriend Leo Gestel. De kunstenaars groeiden allebei op in Woerden en raakten al vroeg bevriend. Hun stijlen gingen uiteenlopende kanten uit, maar zij bleven hun hele leven contact houden.
Door: Evert-Jan Pol
Gestel en Vreedenburgh waren eind negentiende eeuw even oud en kwamen daardoor bij elkaar in de klas. Er ontstond vriendschap tussen de jongens toen bleek dat ze allebei heel goed konden tekenen. “Kees Vreedenburgh zat vóór mij op de Christelijke school”, schreef Gestel hier in 1933 over. “Wij waren beide de ‘artiesten’ van de klas. Bij iedere gelegenheid werden er leien vol getekend.”
Over kunst hadden ze wel zeer verschillende ideeën. De fijne tentoonstelling laat perfect zien hoezeer hun schilderstijlen uit elkaar lagen. Gestel (1881-1941) experimenteerde volop. Zo waagde hij zich tijdens een verblijf op Mallorca in 1914 aan het kubisme. Zoals blijkt uit zijn twee boomgaarden die hij daar schilderde. Andere werken, zoals Gezicht op de kerk in Woerden verraden weer een affiniteit met het divisionisme, dat sterk lijkt op pointillisme, maar iets streperiger is.
Vreedenburgh (1880-1946) bleef zijn leven lang juist trouw aan één stijl: het impressionisme van de Haagse School. Hij ontwikkelde daarin een karakteristieke stijl met korte, vaak kleurige verftoetsjes. Een heel fraai voorbeeld is De boerderij, dat hij in Laren schilderde. Op de foto is het niet te zien, maar in het echt lijkt het alsof hij de bloemen erop heeft geborduurd. Een prachtig effect dat het doek een bijzonder karakter geeft.
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
Ook qua thema’s verschilt het werk van beide vrienden. Vreedenburgh schilderde voornamelijk landschappen en stadsgezichten. Vooral Amsterdam beeldde hij graag af. Dier mooie grachten, statige gebouwen en drukke straten fascineerden hem. Twee van de drie komen samen op het schilderij De Prins Hendrikkade met de Stromarkt en de Ronde Lutherse Kerk uit 1931. Behalve een sfeervol plaatje is dit ook een prachtig tijdsbeeld, met de auto die, heel symbolisch, een paard en wagen inhaalt.
Voor Gestel waren ook mensen een geliefd onderwerp. Zo is het enige naakt dat het museum toont van zijn hand. Heel mooi en aandoenlijk is het portret van zijn zus Emmetje, een van de weinig ‘klassiek’ ogende Gestels in de tentoonstelling. Een groter contrast met de vrij hoekige Dame met grote hoed in prieel is bijna niet mogelijk. We zijn acht jaar en verschillende stijlen verder.
Of Vreedenburgh dit portret heel mooi vond, is nog maar de vraag. Want beide schilders hadden het over de kunst vaak aan de stok, schreef Gestel eens. Hij kon in elk geval wel waardering opbrengen voor het werk van zijn vriend. “Vreedenburgh maakte toen enorm handige en pittige buitenschilderijtjes en -aquarellen. Af en toe kwam D. Sala, de kunsthandelaar bij hem kopen.”
Sala was niet de enige die werk van Vreedenburgh afnam. Hij mocht koningin-moeder Emma ook tot zijn klantenkring rekenen. Zij kocht in 1907 een landschap met koeien voor het bedrag van 250 gulden. Zoals blijkt uit een in een vitrine gelegen brief, een van de documenten die bijdragen aan een zo compleet mogelijk beeld van Leo en Kees, twee zeer getalenteerde vrienden. Geschetst op een locatie die niet veel toepasselijker had kunnen zijn: het schitterende voormalige stadhuis van Woerden. Waar met de geboorteaangifte vermoedelijk hun gedocumenteerde leven begon.
Jeugdvrienden, Leo Gestel & Cornelis Vreedenburgh, t/m 15 januari 2017 in Stadsmuseum Woerden
Waardering: @@@@@@@@@@
