Nieuws
Een zeemleren oefenpop uit de collectie van Museum Boerhaave in Leiden blijkt een onverwachte inhoud te hebben. In de vrouwenromp en de babypop gaan echte skeletdelen schuil.
Dit kwam aan het licht bij een inspectie van de pop met het oog op een restauratie. Conservator Mieneke te Hennepe zag dat het veronderstelde houten bekken veel weg had van botmateriaal. Nader onderzoek was geboden.
Docenten gebruikten de oefenpop in de achttiende eeuw bij lessen aan verloskundigen. Het gebruik van echte botten bij medische educatie was in die tijd niet ongewoon. Het model van Museum Boerhaave is volgens het museum echter uniek omdat zowel de vrouwenromp als de bijbehorende babypop origineel botmateriaal bevatten. Bovendien is er, voor zover bekend, wereldwijd geen enkele babypop zo compleet als dit exemplaar.
Museum Boerhaave kreeg de verlospop in 1970 van het toenmalige Academisch Ziekenhuis Leiden (nu Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC)). Datzelfde LUMC is ingeschakeld bij specialistisch nader medisch-historisch onderzoek naar de pop. Dat maakte duidelijk dat de zeemleren babypop een bijna volledig babyskelet bevat. In de vrouwenromp zaten enkele skeletdelen.
De Leidse arts Gottlieb Salomon (1774-1865) is mogelijk de maker van de verlospop met baby. In zijn artikel uit 1803 meldt deze nauwkeurig hoe hij in 1798 een verloskundige oefenpop heeft gemaakt. De overeenkomst met wat Museum Boerhaave en het LUMC aantroffen is treffend, aldus het museum. Aanvullend onderzoek, naar het botweefsel, het gebruikte textiel en de aanwezige spijkers, moet daar meer duidelijkheid over geven. Ook moet dat een nauwkeurige datering opleveren.
Museum Boerhaave is tijdelijk gesloten wegens groot onderhoud en herinrichting en heropent in november 2017. De oefenpop krijgt een plek in de nieuwe inrichting. “In het nieuwe museum zullen we meer dan ooit tevoren de verhalen achter de objecten vertellen”, aldus conservator Te Hennepe. “Bij deze oefenpop is de maakcontext van grote waarde voor een goed inzicht in de historische ontwikkelingen rondom verloskunde.”