Het Rijksmuseum heeft een botanisch fotoboek gekocht van Anna Atkins, de eerste vrouwelijke fotograaf. Photographs of British Algae bestaat uit 307 blauwdrukken van zeewieren. Het boek wordt gezien als het eerste fotoboek ooit gemaakt. Het museum betaalde er 450.000 euro voor.
De Engelse botanicus en fotografe Anna Atkins (1799-1871) maakte tussen 1843 en 1853 meerdere exemplaren van Photographs of British Algae. Op dit moment zijn ongeveer twintig complete of incomplete exemplaren van het boek bekend. Geen enkel exemplaar is gelijk qua samenstelling of omvang. Het door het Rijksmuseum verworven boek is een zeldzaam exemplaar door het grote aantal van 307 foto’s, en de zeer goede conditie van de foto’s en de negentiende-eeuwse band.
Atkins produceerde voor de verschillende exemplaren enkele duizenden cyanotypieën, oftewel blauwdrukken. Deze fotografische techniek was in die tijd de enige vrij simpele en goedkope manier om contactafdrukken te maken. Door gebruik van twee ijzerzouten, en de blootstelling aan sterk licht ontstaat een cyaanblauwe kleur.
Dit proces vergde veel tijd en moeite. Alle handelingen moesten met de hand worden uitgevoerd: het lichtgevoelig maken van het papier, het belichten, het spoelen en het drogen. De afdrukken konden alleen gemaakt worden bij voldoende zonlicht, een reden temeer dat Atkins er uiteindelijk tien jaar over deed.
“Het werk van Anna Atkins ligt op de grens van kunst en wetenschap”, aldus Taco Dibbits, directeur van het Rijksmuseum. “Naast de historische betekenis kenmerkt het werk zich door een tijdloze schoonheid, die door de abstractie van de silhouetten op fotopapier hedendaags oogt.”
Enkele van de foto’s zijn vanaf 17 juni te zien in de tentoonstelling New Realities. Fotografie in de 19de-eeuw. Met driehonderd foto’s uit de eigen collectie toont het Rijksmuseum hoe gevarieerd de fotografie was meteen sinds haar uitvinding in 1839. Te zien zijn portretten, naakten, stadsgezichten en reisfoto’s, evenals foto’s voor de wetenschap en reclame en de eerste amateurkiekjes.