0
0
Ruim veertig jaar na zijn laatste expositie in een groot museum krijgt Anton Heyboer weer een museaal overzicht. Gemeentemuseum Den Haag besteedt vanaf eind augustus aandacht aan zijn werk uit de jaren 60 en 70.
Het Los Angeles County Museum of Art presenteerde hem in 1975 als een van de belangrijkste Europese schilders van dat moment. In datzelfde jaar kreeg hij een grote tentoonstelling in het Stedelijk Museum Amsterdam. Kort daarna ging het alweer bergafwaarts met zijn reputatie.
Na afloop van de tentoonstelling kwamen vrijwel alle schilderijen terug naar zijn erf waar hij ze opnieuw te lijf ging met rode verf en daarmee de oorspronkelijke werken in wezen vernietigde. Hij trok zich terug uit de kunstwereld, nam een ludieke houding aan en verkocht zijn werk voortaan zelf vanaf zijn erf in Den Ilp. De entertainmentwereld ontdekte hem, maar de kunstwereld kon hem niet langer serieus nemen.
Het grote publiek leerde hem kennen via televisieprogramma’s, zoals Thuis bij… van André van Duin. Te midden van zijn vijf vrouwen zette een wit geschminkte Heyboer daarin met driftige gebaren in zo’n drie minuten een danseres op papier. “Klaar! Gaat in de winkel, gelijk. (…) Honderdvijftig gulden.”
Gemeentemuseum Den Haag wil laten zien dat Heyboer ooit een gevierd kunstenaar was. De expositie toont de ontwikkeling van zijn oeuvre met de nadruk op de periode 1956-1977. Het Haagse museum is een passend podium, want daar had Heyboer in 1967 zijn eerste grote overzichtstentoonstelling.
De nieuwe tentoonstelling begint met de tekening Mijn leven verantwoord die Heyboer in 1960 maakte voor zijn vrouw Maria. Daarin maakte hij aan haar duidelijk wie hij is en hoe hij het leven samen voor zich ziet, met haar als centrum en structuur van zijn leven. Samen met Maria vertrok hij uit Amsterdam. In die grote stad was hij anders vermoedelijk aan de drank en chaos ten onder gegaan. De oorlog had hem namelijk zwaar getraumatiseerd – hij overleefde een werkkamp in Duitsland. Ook had hij al een opname in een psychiatrisch ziekenhuis achter de rug.
De tekening is een duidelijk voorbeeld van de wijze waarop Heyboer (1924-2005) via zijn etsen en tekeningen een systeem creëerde om grip op zijn demonen te krijgen. De kunst redde zijn leven.
Anton Heyboer, 26 augustus 2017 t/m 4 februari 2018 in Gemeentemuseum Den Haag
