0
0
Museum het Louvre leent een schilderij van de middeleeuwse Nijmeegse kunstenaar Johan Maelwael aan het Rijksmuseum. De bruikleen is uitzonderlijk, want La Grande Pietà ronde verlaat het Parijse museum bijna nooit; de laatste keer was in 1962.
Hij schilderde deze combinatie van de Man van Smarten met de Heilige Drie-eenheid rond 1400 voor Filips de Stoute, hertog van Bourgondië (1342-1404). Het krijgt een plek in een tentoonstelling die het Rijksmuseum in samenwerking met het Louvre wijdt aan Johan Maelwael (Jean Malouel in het Frans), die geldt als Nederlands eerste schilder.
Maelwael (ca. 1370-1415) begon als heraldisch schilder aan het Gelderse hof in Nijmegen en werkte vervolgens bijna twintig jaar in Frankrijk. Voor onder anderen koningin Isabella van Beieren en als hofschilder en kamerdienaar van de Bourgondische hertogen Filips de Stoute en Jan zonder Vrees. Hij groeide uit tot een van de meest succesvolle en bestbetaalde meesters in West-Europa.
Tussen ongeveer 1385 en zijn vroegtijdige dood in 1415 was Maelwael bijzonder actief. Hij beschilderde wimpels, banieren en militaire uitrustingen, ontwierp patronen voor stoffen, vervaardigde grote religieuze schilderingen, schiep verfijnde miniaturen in handschriften, voorzag beelden van goud en kleur en schilderde kleine devotiestukken en portretten. Rond 1400 introduceerde hij zijn drie getalenteerde neven Herman, Johan en Paul van Limburg als miniatuurschilders in Frankrijk. Ook zij werden zeer succesvol.
In de tentoonstelling toont het Rijksmuseum schilderijen van Maelwael en zijn hertogelijke werkplaats in Dijon in samenhang met schilderijen, handschriften, edelsmeedwerk, ivoren en beelden van zijn belangrijkste Nederlandse en Franse tijdgenoten. Er zal weer te zien zijn van onder anderen Jean de Beaumetz, Henri Bellechose, Claus Sluter, Claes de Werve en de al eerder genoemde gebroeders van Limburg.
Van Maelwael zelf is slechts een zeer klein aantal schilderijen bewaard gebleven. La Grande Pietà ronde uit het Louvre is daarvan volgens het Rijksmuseum een van de mooiste. Het museum noemt het paneel het “absolute topstuk van de tentoonstelling”. In totaal komen dit najaar zo’n vijftig bruiklenen naar het Rijksmuseum, uit onder meer de Bibliothèque nationale de France in Parijs, het Cleveland Museum of Art, de Koninklijke Bibliotheek van België in Brussel en het Metropolitan Museum of Art in New York.
Johan Maelwael, 6 oktober 2017 t/m 7 januari 2018 in het Rijksmuseum, Amsterdam
