0
0
Recensie
De 85ste verjaardag van Herman Gordijn was voor Museum MORE aanleiding voor een grote overzichtstentoonstelling. De kunstenaar maakte de opening zelf echter niet meer mee; hij overleed precies een maand eerder, op 25 mei. Het retrospectief was opeens een prachtig eerbetoon.
Tekst en foto’s: Evert-Jan Pol
“Het moet heel dwingend zijn, het moet onontkoombaar zijn, maar er moet niet een opgelegd verhaal achter zitten”, zei Herman Gordijn (1932-2017) ooit over zijn werk. Er valt inderdaad moeilijk te ontkomen aan zijn schilderijen. En dat komt lang niet altijd door hun formaat. Nee, het zijn diens mensfiguren die je niet snel loslaten.
Gordijn was geen mooie-mensen-schilder; een rondgang door de tentoonstelling maakt dat al snel duidelijk. Zijn figuren – veelal vrouwen – zijn geen geïdealiseerde schoonheden. Bij Gordijn mochten buiken en borsten gerust hangen. Ouder worden, vergankelijkheid en lelijkheid waren bij hem geen taboe. Een groot schilderij uit de jaren 80 toont een prostituee die verdacht veel weg heeft van Donald Trump, die als man ook al niet heel mooi is.
Vrouwen van lichte zeden komen opvallend voor in Gordijns oeuvre. Als jongetje van een jaar of acht kwam hij een keer per ongeluk terecht in de rosse buurt van Den Haag. Die ervaring maakte een grote indruk op hem. “Al die prachtig geklede, lekker geurende vrouwen waarvan je voelde dat er iets verbodens rond hing.”
Tot het eind van zijn leven zou deze ‘verboden sprookjeswereld’, zoals hij het noemde een grote rol spelen in zijn werk. De Wallen, Gordijns laatste en onvoltooide doek toont andermaal een prostituee. Nieuw ditmaal is dat het een man betreft, wel op hoge hakken overigens. De klanten op leeftijd zijn juist dames.
Gezien zijn voorliefde voor de wereld van prostitutie en lelijke mensen is het opmerkelijk dat juist hij in 1982 een officieel staatsieportret van koningin Beatrix mocht maken. De vroegere vorstin poseerde verschillende keren voor Gordijn. ”Ze heeft een enorme aanwezigheid. Ze ís er zo. Dat is voor een schilder heel dankbaar.”
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
Het zeer goed gelijkende portret is een van de fijnzinnige portretten die de schilder in opdracht maakte van vrienden en beroemdheden. Zo absurd als zijn vrije werk vaak is, zo realistisch zijn die schilderijen. Gordijn had twee gezichten, die zich in de smaakvolle ode in Museum MORE aan het publiek tonen. Het publiek dat, zeer terecht, massaal toestroomt.
Herman Gordijn | Het niet-perfecte is perfect, t/m 1 oktober in Museum MORE, Gorssel
Waardering: @@@@@@@@@@
