James Rosenquist was vanaf het begin betrokken bij zijn grote overzichtstentoonstelling in Museum Ludwig in Keulen. Hij keurde het concept en de selectie van werken goed en dacht voortdurend mee. De opening vorige week maakte hij niet meer mee, want hij overleed op 31 maart van dit jaar. De expositie is daardoor nu een eerbetoon aan dit Amerikaanse boegbeeld van de popart.
De composities van James Rosenquist kwamen in hoge mate voort uit zijn duidelijke interesse voor de sociale en politieke gebeurtenissen in zijn tijd. De installatie F-111, een van de iconen van het popart-tijdperk, is een goed voorbeeld daarvan. Rosenquist maakte het in 1964, tijdens een van de politiek meest turbulente decennia in de geschiedenis van de Verenigde Staten.
Centraal daarin staat een F-111 straaljager, die hij combineerde met beelden uit de alledaagse Amerikaanse consumptiemaatschappij. Het schilderij omringt de kijker aan alle kanten. Door een weerspiegeling in aluminium panelen wordt deze onderdeel van het werk.
Rosenquist (1933-2017) probeerde wel vaker toeschouwers in een schilderij te trekken. Dit deed hij bijvoorbeeld met het driedelige monumentale ensemble The Swimmer in the Econo-mist, dat hij eind jaren 90 maakte voor een tentoonstelling in Berlijn. Het 27 meter lange schilderij combineert Picasso’s Guernica met andere elementen uit de biografie van de kunstenaar alsook de collectieve geschiedenis en identiteit. Het desoriënterende werk verbeeldt de snelle veranderingen in de maatschappij.
De tentoonstelling volgt het centrale aspect van painting as immersion, zoals de kunstenaar het zelf noemde, en geeft daarbij een breed overzicht van het oeuvre van James Rosenquist. De collageachtige schilderijen uit de jaren 60, die zijn verleden als schilder van enorme billboards op Times Square echoën, zijn te zien samen met op zijn leven geënte schilderijen uit de jaren 70 en zijn latere monumentale schilderijen die kosmische verschijnselen verbeelden.
Het museum toont werken uit de collectie en bruiklenen van onder andere het MoMA, het Guggenheim Museum, het Centre Georges Pompidou en het Moderna Museet. Rosenquist leende zelf ook enkele stukken uit. Archiefmateriaal, collages die dienden als bronmateriaal en door de kunstenaar gebruikte advertenties, completeren het overzicht.
James Rosenquist – Painting as Immersion, t/m 4 maart 2018 in Museum Ludwig, Keulen, Duitsland