Recensie
Tientallen mensen, varend in bootjes of zittend of staand aan wal genieten van een zonnige dag in New York. Stone Roberts’ schilderij The Lake in Central Park: A Late Afternoon in Early June is een zoekplaatje vol leuke details. Het vrolijke werk is een van de publiekstrekkers in de tentoonstelling The American Dream in het Drents Museum.
Tekst en foto’s: Evert-Jan Pol
Door het onderwerp en de realistische stijl waarin Roberts de voorstelling schilderde, past het perfect in de expositie. Geluk is immers een belangrijke pijler van het begrip The American Dream, of in het Nederlands Amerikaanse droom. En dit tafereel straalt één en al geluk uit. Bovendien draait het in de presentatie om realisme.
Na Realisme uit Leipzig (DDR), De Sovjet Mythe (Sovjet-Unie) en De Kim Utopie (Noord-Korea) is The American Dream de vierde tentoonstelling waarin realisme uit één land centraal staat. Ze verschilt in twee opzichten van de vorige presentaties. De vertegenwoordigde Amerikaanse kunstenaars hadden en hebben niet te maken met een over hun schouder meekijkende staat. En de expositie is de helft van een tweeluik: Kunsthalle Emden in de Duitse regio Oost-Friesland neemt gelijktijdig de andere helft voor haar rekening.
Aan de hand van de thema’s Mensen, Stad, Landschap, Genre en Stilleven bieden het Drents Museum en Kunsthalle Emden een kijk op the American way of life. De werken nemen de bezoeker mee op een reis langs de cultuur van het naoorlogse Amerika. Foto’s en video- en muziekfragmenten geven inzicht in de Amerikaanse geschiedenis. Leuk detail is de bank waarop het publiek Amerikaanse hits uit de belichte periode kan beluisteren. Het Drents Museum maakte zelfs een Spotify-playlist, voor thuis of onderweg naar Emden.
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
Het eerste deel van de dubbeltentoonstelling, in Assen, richt zich op de jaren 1945 tot 1965. Een interessante periode, waarin kunstenaars als Edward Hopper, Roy Lichtenstein en Andy Warhol actief waren. Vooral de laatste twee zorgden voor vernieuwing in de kunst. Geïnspireerd door comics maakte Lichtenstein vanaf 1961 stripachtige schilderijen. En Warhol verhief verpakkingsmateriaal tot kunst. Beroemd zijn de Campbell’s soepblikken en de dozen van Brillo.
Het Amerikaans realisme is uiteenlopend in stijl en thematiek, zoals de wel even gevarieerde expositie goed laat zien. De Vietnamoorlog komt aan bod, getuige een door Jamie Wyeth geschilderd portret van een jongeman, met als titel Draft Age. Will Barnets Woman Reading, een voorstelling van een in bed lezende vrouw, met een kat op haar benen symboliseert juist het meer vredige dagelijks leven.
Andere werken staan stil bij het drukke bestaan en de soms doorgeslagen consumptiemaatschappij. En ook de rustieke natuur is voor menig kunstenaar een geliefd onderwerp.
De meeste werken hebben gemeen dat ze realistisch ogen en soms zelfs hyperrealistisch. Cooper Union Trash van Idelle Weber lijkt een foto, maar is toch echt een geschilderde weergave van afval op straat.
Zo’n zestig schilderijen en sculpturen belichten in Assen de eerste twintig naoorlogse jaren. Ze zijn te zien naast enkele meer recente werken, die gelden als een voorproefje op de expositie in Emden. Zoals het eerder genoemde schilderij van Stone Roberts, dat uit 2017 stamt.
Op haar beurt doet Kunsthalle Emden hetzelfde: haar selectie werken uit de jaren 1966 tot en met 2017 krijgt gezelschap van kunst uit het ‘Drentse’ tijdperk. Zo bieden beide tentoonstellingen, ondanks het accentverschil, toch een redelijk compleet beeld van de gehele periode. Fijn voor die bezoekers die er niet in slagen het andere deel te zien.
The American Dream, t/m 27 mei 2018 in het Drents Museum, Assen en Kunsthalle Emden, Emden, Duitsland (deze recensie is gebaseerd op de tentoonstelling in het Drents Museum)
Waardering: @@@@@@@@@@