Edgard Tytgat (1879-1957) was schilder, schrijver en graveur, maar boven alles verhalenverteller. Met goed gevoel voor detail observeerde hij het dagelijkse leven of putte hij inspiratie uit de mythologie of kunstgeschiedenis. Op doek vertaalde hij zijn bevindingen naar complexe beelden, vol fantasie, absurditeit en humor. M-Museum Leuven wijdt een grote tentoonstelling aan de Brusselse kunstenaar.
Zestig jaar na zijn dood zet deze tentoonstelling Edgard Tytgat in de kijker. Het museum toont naast meer dan zeventig olieverfschilderijen ook nooit eerder vertoond archiefmateriaal met video, dagboeken en kortverhalen. Cineast en coconservator Gust Van den Berghe zag in het werk van de Zweedse regisseur Roy Andersson een beeldtaal die sterk lijkt op de narratieve stijl van Tytgat. Door het werk van Andersson te confronteren met Tytgat versterken beide werelden elkaar, aldus Van den Berghe.
Tytgat schilderde bijna vijfhonderd doeken en maakte honderden aquarellen, houtsneden, etsen en tekeningen. Daarin trok hij alle visuele registers open om een bitterzoete wereld neer te zetten. Typisch voor die Tytgatiaanse wereld zijn de onhandige tekening van figuren, de eenvoudige lijnen, het vreemde perspectief en de gedempte, vereenvoudigde kleuren.
In zijn oeuvre was het venster een veelvuldig terugkerend thema. Zelf zei hij daarover: “Ik houd van ramen. Het is van daaruit, vanaf het raam op de verdieping, dat ik heb geprobeerd de indrukken weer te geven die me overvielen. Je ziet al het bekoorlijke dat het raam mij geboden heeft. Het is door het raam dat ik heb leren houden van licht, kermissen, kinderen en alles wat voor drukte zorgt.”
Volgens Van den Berghe schilderde Tytgat een sprookje zonder plot. “Wie veel werken samen ziet, ontdekt snel stukken plattegrond van een groter, onzichtbaar verhaal. Zoals gezegd plotloos, maar met té veel raakvlakken om toevallig te zijn.”
Voor conservator Peter Carpreau schuilt de echte kracht van Tytgat in zijn virtuoze manier van vertellen. “Tytgats inhoudelijke nalatenschap is immens groot. Je moet in zijn werken duiken om hem te leren kennen. Dan ontdek je dat hij voor het eerst alle visuele verteltechnieken sinds de middeleeuwen terug naar de schilderkunst heeft gebracht. Net dat maakt hem uniek binnen de Belgische schilderkunst en zetten we in deze tentoonstelling in de verf.”
Edgard Tytgat. Herinnering aan een geliefd venster, t/m 8 april 2018 in M-Museum Leuven, Leuven, België