0
0
Recensie
Menig kunstenaar vond vanaf 1880 de weg naar Nunspeet en andere plaatsen op de noordelijke Veluwe. De komst van de spoorlijn maakte de reis een stuk makkelijker. Uit de trein stapten niet alleen mannelijke schilders; ook vrouwelijke collega’s vonden inspiratie in de ongerepte natuurlijke omgeving. Het Noord-Veluws Museum zet zestien van hen in de schijnwerpers.
Tekst en foto’s: Evert-Jan Pol
Zeker 55 vrouwelijke kunstenaars brachten tussen 1880 en 1950 kortere of langere tijd door op de Veluwe. Van het leven en werk deze vrouwen is nog weinig bekend. De tentoonstelling Vrouwen, Uit de kunst! wil daar verandering in brengen en slaagt daar ook in. Ze wisselt fraaie kunstwerken af met interessante biografische informatie per kunstenaar.
De kunstenaressen kwamen niet alleen uit Nederland, blijkt daaruit. In 1896 of 1897 vestigde zich in Elspeet namelijk de ruim veertigjarige Blanche Douglas Hamilton (1853-1927). In een oude boerderij richtte ze een atelier in, waar ze voornamelijk tekende. Haar onderwerpen zocht ze veelal dicht bij huis: boerderijen, landschappen met schapen of interieurs met vrouwen in klederdracht. Haar tekeningen belandden uiteindelijk in het Teylers Museum. Dat ze onlangs schonk aan het Noord-Veluws Museum.
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
Douglas Hamilton trok veel op met onder anderen Ima van Eysinga (1881-1958), van wie in de tentoonstelling ook werk hangt, zoals een portret van eerstgenoemde. Van haar zijn ook enkele schetsen te zien die ze in Zweden maakte voor het beroemde boek Nils Holgersons wonderbare reis van Selma Lagerlöf. Qua thema horen ze hier eigenlijk niet thuis, want Zweden is immers geen Veluwe, maar ze dragen wel bij aan een completer beeld van deze kunstenaar.
Zoveel kunstenaars, zoveel stijlen. Gezicht op Zutphen van Anna Lehman (1876-1956) heeft een licht impressionistisch karakter, terwijl Dans van de kinderen van Guusje Sundermeijer (1923) weer tamelijk expressionistisch is. Jo Koster (1868-1944) speelde dan weer het pointillisme, zoals ze in haar onvoltooide zelfportret deed. Haar Korenveld is daar ook een goed voorbeeld van. Het magisch realisme komt ook nog voorbij, in de mysterieuze werken van Gaby Bovelander (1931). Sommige schilderijen zijn juist heel ‘klassiek’ voor die tijd, zoals Rozen in gevlochten mand van Kitty van der Mijl Dekker (1908-2004) en Gezin aan tafel van Aletta van Thol-Ruijsch (1860-1930).
Door al die verschillende stijl is expositie heel gevarieerd. Bovendien is ze daarmee behalve een verhaal over vrouwelijke kunstenaars op de Veluwe ook nog eens een reis door de kunstgeschiedenis van de vorige eeuw. Een reis die tentoonstellingen vaker aanbieden, maar dan meestal met mannen in de hoofdrol. De vrouwelijke blik is wel zo verfrissend.
En als de tentoonstelling één ding aantoont is het wel dat de vrouwen niet onderdeden voor hun mannelijke collega’s. Ook al zijn hun namen vaak een stuk minder bekend. Onterecht, blijkt wel.
Vrouwen, Uit de kunst! – Kunstenaressen op de noordelijke Veluwe 1880-1950, t/m 4 maart in het Noord-Veluws Museum, Nunspeet
Waardering: @@@@@@@@@@
