0
0
Recensie
Tik de naam Pieter Pourbus in in Google en de zoekmachine schotelt je een restaurant in Brugge voor. De in Gouda geboren zestiende-eeuwse schilder had niet kunnen vermoeden dat een eetgelegenheid in België ooit zijn naam zou dragen. In Brugge is die naam dan ook klinkend, in tegenstelling tot in zijn geboorteland. Museum Gouda wil daar iets aan doen.
Tekst: Evert-Jan Pol
Het is voor het eerst dat een museum in Nederland een tentoonstelling wijdt aan Pieter Pourbus (1523-1584). Volgens Museum Gouda is het hoog tijd dat ons land kennismaakt met deze meesterschilder, die tijdens zijn leven tot de absolute top behoorde.
Al op jonge leeftijd vestigde de kunstenaar zich in Brugge, in de zestiende eeuw een van de rijkste steden van de Nederlanden. En daar oogstte hij veel succes. Vooraanstaande burgers, gilden, religieuze broederschappen en kerken gaven hem prestigieuze opdrachten.
Voor de Sint-Jacobskerk in Brugge maakte hij bijvoorbeeld de zeer fraaie Van Belle-triptiek, een van de topstukken in de tentoonstelling. Het monumentale drieluik stamt uit 1556 en was nooit eerder elders te zien. Op het middenstuk beeldde de schilder een treurende Maria af, omringd door zeven momenten van verdriet en pijn in haar leven.
Voor de Sint-Janskerk in zijn geboortestad maakte hij een schilderij van Sint-Hubertus. Dit diende als altaarstuk voor de in 1552 volledig afgebrande en daarna herbouwde kerk. In de tentoonstelling hangt dit werk bij altaarstukken die andere kunstenaars na de brand speciaal voor het gebedshuis maakten. Omdat ze ooit bij elkaar hoorden, passen ze goed in het verhaal dat Museum Gouda over Pourbus wil vertellen. Bovendien bieden de stukken de bezoeker de gelegenheid de kunstenaar met te vergelijken met zijn collega’s.
Tussen alle werken valt één stuk extra op: Taferelen uit het leven van Christus. Deze uit drie grote en drie kleinere panelen bestaande vertelling is een uitmuntende grisaille, ofwel een schilderij in grijstinten. Ondanks het gebrek aan kleur – of misschien juist wel dankzij – eist het schouwspel de volledige aandacht van de kijker op.
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
Een werk met hetzelfde effect is het Laatste Avondmaal, een zeer opmerkelijke interpretatie van die Bijbelse gebeurtenis. Het is een dynamische versie waarop te zien is hoe Judas van tafel wegloopt met een buidel vol zilverstukken in zijn hand. Een jongen neemt meteen de nu lege stoel mee; die heeft hij wellicht zelf nodig. Wat de verrader nog niet weet, is dat hij enkele momenten later recht in de armen loopt van de dood zelf.
Dit schilderij en ook andere werken in de expositie laten zien dat Pourbus een uitstekende verhalenverteller was. Zijn stukken bruisen van het leven. Geen wonder dat hij zoveel succes had in Brugge. Het is volledig terecht dat Museum Gouda zijn vaderland nu ook laat kennismaken met deze hier toch enigszins vergeten meester.
Pieter Pourbus. Meester-schilder uit Gouda, t/m 17 juni in Museum Gouda
Waardering: @@@@@@@@@@
