0
0
Rijksmuseum van Oudheden in Leiden toont vanaf morgen het 5.600 jaar oude familiegraf dat archeologen in Tiel hebben ontdekt. Het gaat om een graf met minimaal acht personen, onder wie twee jonge kinderen van drie en vijf jaar oud.
Graven van deze omvang uit deze periode zijn volgens het museum zeer zeldzaam. Dit exemplaar is het grootst bewaarde van Nederland uit die tijd.
In het graf zijn minimaal acht mensen begraven, maar waarschijnlijk meer. Het juiste aantal doden is nog niet bekend, omdat de botten in de loop der eeuwen samengeperst zijn en door elkaar liggen. Deze mensen woonden vlakbij de plek waar ze zijn begraven, aan een beek in een dorpje dat eveneens is opgegraven.
Ze waren jagers-vissers-verzamelaars. Door contacten met boeren in het zuiden gingen zij zelf ook vee houden en graan verbouwen. Van die boeren in het zuiden namen zij nog andere gewoonten over, zoals het begraven van mensen in een familiegraf.
Vanwege het grote belang voor de Nederlandse geschiedenis, komt de vondst naar het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden in de afdeling Archeologie van Nederland. Het museum krijgt het te leen van Museum Het Valkhof in Nijmegen, dat het Gelderse Provinciaal Depot voor Bodemvondsten beheert. Bij dit grote graf zijn ook enkele graven met één dode per graf ontdekt. Een daarvan heeft inmiddels een vaste plek gevonden in het Flipje- en Streekmuseum in Tiel.
De doden in het Tielse familiegraf behoorden waarschijnlijk tot de Hazendonkgroep (genoemd naar de plek waar voor het eerst resten van deze groep gevonden zijn). Het graf lag oorspronkelijk vlak onder het maaiveld. De skeletten werden hierdoor broos en zacht.
Door overstromingen kwam een anderhalf meter dikke kleilaag over het graf te liggen. De kleilaag zorgde ervoor dat de botten beschermd werden. Wel zijn de botten door het gewicht van het kleipakket samengeperst en gebroken. Hoewel de botten in stukjes uit elkaar zijn gevallen, zijn ze relatief goed bewaard gebleven. Het enige oudere familiegraf in Nederland, meer dan 25 jaar geleden gevonden op Schokland is veel slechter bewaard. Daarvan zijn nu alleen nog maar de tanden over.
Om het kwetsbare graf uit Tiel te bewaren en te onderzoeken, besloten de archeologen het als geheel in een blok klei van ruim 1000 kilo, uit de grond te halen. Vervolgens is het naar een laboratorium van conserverings- en restauratieatelier ArcheoCare gebracht. Specialisten hebben daar maandenlang gewerkt om de zachte botten schoon en weer hard te maken.
De opgravingen in Tiel vonden plaats voorafgaand aan de uitbreiding van bedrijvenpark Medel. Ze duurden van november 2016 tot september 2017. Er zijn meer dan een miljoen vondsten uit de Steentijd, Bronstijd, de IJzertijd, de Romeinse tijd en de Middeleeuwen aangetroffen. Vorig jaar waren al een Romeins beeld van de god Jupiter en een zeldzame bronzen zalfpot in het nieuws.
