Het Noordbrabants Museum in ’s-Hertogenbosch heeft enkele dagen geleden het schilderij Stilleven met flessen en schelp gekocht. Dit uit 1884 daterende werk van Vincent van Gogh (1853-1890) bevond zich tot op heden in buitenlands particulier bezit. Het museum betaalde er 2,5 miljoen euro voor.
Na de aquarel Tuin van de pastorie te Nuenen en het schilderij Collse watermolen is dit het derde werk van Van Gogh dat het museum in drie jaar tijd heeft aangekocht. “We staan er zelf ook van te kijken: drie zulke geweldige aanwinsten in zo’n korte tijd”, aldus directeur Charles de Mooij. “Dat is dan ook alleen mogelijk dankzij de steun die we keer op keer krijgen van de provincie Noord-Brabant, fondsen, bedrijven en particulieren.”
Van Gogh schilderde het Stilleven met flessen en schelp in de herfst van 1884 toen hij in het Nuenen woonde. Hij verbleef daar vanaf eind 1883 drie jaar en schilderde in die periode negen stillevens. Het nu aangekochte werk geldt als een van de beste stillevens uit zijn Brabantse periode.
Op dit schilderij bevinden zich, van links naar rechts, twee flessen, een tijger-kaurischelp, een houten cilinder op een koperen basis, een rookstel en een (kruit)hoorn. Vooral het schilderen van de tijger-kaurischelp was vermoedelijk een lastig voorwerp om te schilderen. Al in de zeventiende eeuw beeldden kunstenaars schelpen als deze af. Vanwege hun bolling en glanzend gevlekte huid vormden ze een uitdagend object om na te tekenen en te schilderen.
Enkele van de op het stilleven afgebeelde voorwerpen had de kunstenaar geleend van de Eindhovense goudsmid Antoon Hermans. Die bezat een collectie antieke voorwerpen die Van Gogh bijzonder aansprak. Hermans was een van de drie amateurschilders aan wie Van Gogh in het najaar van 1884 les gaf.
Het Noordbrabants Museum bezit nu vier Van Goghs. In 1984 kocht het al het schilderij Spittende boerin aan en in afgelopen zestien maanden breidde het de collectie nog eens uit met drie andere Brabantse werken van de kunstenaar. Eind 2016 kocht het museum via een kunsthandel de aquarel Tuin van de pastorie te Nuenen uit 1885 en minder dan een jaar later verwierf het op een veiling bij Sotheby’s New York het schilderij Collse watermolen uit 1884. Samen met enkele bruiklenen geven deze werken een overzicht van Van Goghs Brabantse periode.