0
0
Recensie
Met een fascinerende choreografie lijkt de boven de trap hangende kleurrijke installatie Meadow bezoekers naar de eerste verdieping te willen lokken. Enkele lampen, gekleed in gevouwen gekleurde stof voeren een soort dans uit: ze openen en sluiten steeds. Dit is slechts een voorbode van wat er boven wacht. Mysterieuze geluiden en aantrekkelijk fonkelende lichtjes lokken je al van ver, en trekken je langzaam de tentoonstelling Coded Nature van Studio Drift in.
Tekst: Liesbeth Visee en Evert-Jan Pol
Studio Drift bestaat uit Lonneke Gordijn (1980) en Ralph Nauta (1978). Het duo heeft een fascinatie voor natuur, sciencefiction en technologie en vertaalt die in site-specifieke installaties en interactieve sculpturen. In de expositie Coded Nature verrassen ze de bezoeker met verschillende zaalvullende installaties die telkens weer fascineren.
Wat bijvoorbeeld te denken van Fragile Future 3 (2009), een lichtsculptuur met als kern honderden ledlampjes beplakt met paardenbloemzaden. Het systeem bestaat uit losse modules, zodat het op elke locatie op een nieuwe manier opgebouwd en aangepast kan worden. Het maakproces van dit werk is erg arbeidsintensief: alle zaden zijn met de hand van een pluizenbol verwijderd en vervolgens een voor een weer bevestigd aan de ledlamp. Het toont Studio Drifts bijzondere kijk op design, wat verwondering en soms zelfs ontroering oproept.
Dat Studio Drift veel inspiratie haalt uit de natuur, en met name vogels en vliegen, blijkt ook uit de installatie Flylight (2009). De zaal hangt vol langwerpige glazen fittingen, opgehangen als waren ze een zwerm vogels. De manier waarop het licht zich verplaatst door deze groep lampen versterkt dit gevoel; het zijn als vogels die reageren op elkaars aanwezigheid. Het spreekt tot een bijna universele fascinatie; wie heeft er niet ooit eens naar een grote zwerm vogels gekeken, zich verwonderend over hoe ze zich als groep bewegen?
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
Het is zo’n installatie waar je eindeloos naar kan blijven kijken, afwachtend wat de volgende beweging zal zijn. Het werk haakt aan op thema’s die vaak terugkomen in het werk van Studio Drift, zoals vrijheid en het individu versus het collectief. Ook toont het een grondige werkwijze, waarin een lange periode van onderzoek en het verzamelen van data voorafgaat aan het daadwerkelijke ontwerp. Hoewel het werk in feite uit voorgeprogrammeerde lampen bestaat, voelt het als een bezield object waar je na een tijdje zelfs verwantschap mee gaat voelen.
De expositie is deels interactief. Het werk Concrete Storm kun je alleen bekijken door een augmented reality-bril. Die toont de bezoeker dingen in de zaal die er niet echt zijn. Er mogen slecht drie mensen tegelijk naar binnen, dus je moet even geduld hebben, maar het wachten wordt beloond.
In de aangrenzende ruimte liggen mensen op hun rug en kijken naar boven. Horen ze bij de expositie en voeren ze een performance uit? Nee, iedere bezoeker mag op de grond gaan liggen. Het is zelfs aan te raden, want dan heb je pas goed zicht op het fascinerende schouwspel boven je. Aan het plafond hangen verlegen lampen, ofwel Shylights, die bezoekers van het Rijksmuseum ook kunnen herkennen uit de Philipsvleugel. De lampen zijn in het begin even schuchter, maar als ze zich op hun gemak voelen, komen ze tot leven.
Dit soort installaties blijven je bij, en zetten aan tot nadenken over onze relatie met de natuur en technologie. Visueel gezien is het adembenemend hoe dicht we met technologie de natuur kunnen benaderen en imiteren, maar tegelijkertijd roept dat ook een soort ongemakkelijk gevoel op. Hoe zullen wij ons als mensen in de toekomst verhouden tot natuur en technologie? De afsluiting met het zwevende blok beton in Drifter, aangevuld met een quote uit Thomas More’s Utopia (1516) is daarom ook zeer goed geplaatst. Wat toen als een bijna onbereikbaar utopia werd gezien, is nu niet meer dan normaal; zullen zwevende betonblokken voor ons in de toekomst ook een dagelijkse realiteit worden?
Het werk van Studio Drift is niet direct in een hokje te plaatsen; het heeft elementen van design en vormgeving, maar ook van performance en installatiekunst. Deze mix maakt dat het een breed publiek zal aanspreken. Coded Nature is een toegankelijke tentoonstelling, die met haar bijzondere samenspel van natuur en technologie verwondering en verbazing oproept.
Studio Drift: Coded Nature, t/m 26 augustus in het Stedelijk Museum, Amsterdam
Waardering: @@@@@@@@@@
