0
0
Kunst is er in verschillende vormen: schilderijen, beelden, installaties, om er maar enkele te noemen. Het ene werk verdwijnt snel weer uit de herinnering, het andere blijft je bij. In deze nieuwe zomerserie beschrijven we elke week één bijzonder kunstwerk in een museale collectie. Deze week: een Marianum van de Meester van Elsloo.
Een absolute blikvanger in de uitermate succesvolle tentoonstelling Maria in Museum Catharijneconvent in 2017 was een zogeheten Marianum. Dat is een beeldhouwwerk bestaande uit twee ruggelings tegen elkaar geplaatste Mariabeelden. Een dergelijk werk hing vroeger hoog in het midden van de kerk, zodat de kerkgangers Maria van twee kanten in het gezicht konden zien.
Tekst en foto: Evert-Jan Pol
Aan de ene kant speelt het kindje Jezus met een duif, het symbool voor de Heilige Geest. Aan de andere kant strekt hij zijn hand uit naar een trosje druiven, een verwijzing naar de wijn voor de eucharistie, het bloed van Christus. De uiteinden van de stralen eindigen in een rozenkrans.
Hoewel het kunstwerk al ruim 500 jaar oud is, oogt het vrij modern. Dit komt onder meer doordat de voorstelling afwijkt van veel andere eeuwenoude Mariabeelden. De Maria’s zijn niet statisch, maar juist heel dynamisch; de stralen suggereren beweging. De creatie trekt daardoor de aandacht en blijft die ook vasthouden.
Het Marianum is toegeschreven aan de Meester van Elsloo, maar wie achter deze naam schuilging is onbekend. Als van kunstenaars niet bekend is hoe ze heetten, krijgen ze in de kunstwereld soms een noodnaam die verwijst naar een karakteristiek werk dat ze maakten: Meester van de … In dit geval is de beeldsnijder vernoemd naar de plaats waar een ander belangrijk werk van hem zich bevindt: Elsloo dus. In de Augustinuskerk aldaar staat een Sint-Anna te Drieën.
Inmiddels gaan deskundigen ervan uit dat de Meester van Elsloo niet één kunstenaar was, maar meer een groep kunstenaars. Die wellicht wel binnen hetzelfde atelier werkzaam waren. Hoe het zij: het Marianum in Museum Catharijneconvent blijft een indrukwekkend voorbeeld van middeleeuwse houtsnijkunst.
Wat: Marianum (ca. 1500)
Waar: Museum Catharijneconvent, Utrecht
Wie maakte het: Meester van Elsloo
Meer kunstwerken in deze serie
