0
0
Recensie
Een tweemansband treedt op voor publiek. De ene man bespeelt een accordeon en zijn collega drumt dat het een lieve lust is. Tot zover niets vreemds; beide muzikanten zijn echter poppen, of robots liever. Samen met vele andere muzikale soortgenoten vermaken ze de bezoekers van Museum Speelklok, in de nieuwe tentoonstelling Robots love Music!.
Tekst, foto’s en video: Evert-Jan Pol
Behalve draaiorgels heeft het Utrechtse museum ook automaten in de collectie. Dit zijn apparaten die grotendeels uit eigen beweging muziek maken. “Al die prachtige instrumenten zijn de eerste robots”, vindt Marian van Dijk, directeur van Museum Speelklok.
Toen de eerste muziekrobots ten tonele verschenen waren ze al direct vrij geavanceerd, zeker voor die tijd. Mensen die hen hoorden spelen, konden soms maar moeilijk geloven dat de muzikant een ding was. Toen de Androïde Klarinettist van Cornelis Jacobus van Oeckelen in 1838 in Utrecht optrad, mochten bezoekers onder zijn kleding kijken om zich ervan te verzekeren dat daar echt geen mens verborgen zat.
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
De 180 jaar oude robot is een van de topstukken in de tentoonstelling, ook al doet hij het niet meer. Hij is te indrukwekkend om over het hoofd te zien. Hoewel zijn kleren in de loop der jaren zijn verdwenen, oogt hij nog steeds als een mens. Al was het alleen maar door zijn lengte: hij meet 183 centimeter. Museum speelklok heeft de klarinettist in bruikleen voor de duur van de expositie en hoopt stiekem hem langer te mogen houden. Want het liefst wil het de robot weer aan de praat zien te krijgen.
Veel andere aanwezige robots kunnen andere wel spelen en enkele doen dat ook vol overtuiging. “Je zou bijna gaan applaudisseren”, zegt een journalist tijdens de persvoorbezichtiging na een optreden van het eerder genoemde duo op accordeon en drums. En dat is precies het soort reactie waar het museum op hoopt.
“De hoofdvraag die de tentoonstelling opwerpt is: kunnen robots je raken zoals menselijke muzikanten dat kunnen?”, aldus Van Dijk. Het museum geeft zelf geen antwoord; dat is aan het publiek. Aan het eind van de rondgang krijgt de bezoeker enkele vragen voorgeschoteld, zoals “Kan een robot jou ontroeren?”. Een papiertje met daarop het antwoord mag je op de wand prikken.
Ontroeren is misschien een groot woord, maar je moet bijna wel van steen zijn als geen enkele musicerende robot niets met je doet. Het is bijvoorbeeld toch haast onmogelijk geen glimlach op het gezicht te krijgen bij het zien van de drie levensgrote klassiek ogende blikken robots die een bekende melodie ten gehore brengen?
De tentoonstelling als geheel deed in ieder geval wel iets met mij. Dat is grotendeels te danken aan het hoge interactieve karakter ervan. Bezoekers mogen bijvoorbeeld tekenen (er zijn ook enkele tekenrobots present) en zelf muziek maken. Neem gerust de drumstokken ter hand en doe een jamsessie met de drumrobot.
Jong en ouder kunnen daardoor veel plezier beleven aan deze energieke tentoonstelling. Robots love Music! is zonder twijfel een van de vrolijkste exposities van dit jaar. Mede dankzij de 250 robots van Chriet Titulaer, die verspreid over de hele expositie te zien zijn. Ze zijn niet allemaal even muzikaal, maar door hun uiterlijk raken die je zeer zeker.
Robots love Music!, t/m 3 maart 2019 in Museum Speelklok, Utrecht
Waardering: @@@@@@@@@@
