0
0
Na een vijf jaar durende verbouwing is het Africa Museum in het Belgische Tervuren weer geopend. Niet alleen het gebouw kreeg een opknapbeurt, ook de visie van het museum onderging een drastische metamorfose.
Het museum kwam voort uit de wereldtentoonstelling van 1897 in Brussel. Op initiatief van koning Leopold II kreeg het koloniale ‘hoofdstuk’ van de tentoonstelling een plek in het Koloniënpaleis in Tervuren, vlakbij de Belgische hoofdstad. Het paleis stond in het teken van Congo, dat destijds privébezit was van de vorst.
Er waren onder andere opgezette dieren, bodemvondsten en etnografische en artistieke voorwerpen uit het land te zien. De koning liet in het park zelfs een Afrikaans dorp optrekken, compleet met Congolese inwoners. Zeven Congolezen kwamen daarbij om het leven.
In 1898 werd de tijdelijke tentoonstelling omgevormd tot een museum in het teken van Congo. Het Koloniënpaleis was al snel te klein en Leopold II gaf daarom de opdracht tot de bouw van een nieuw museum. Leopold II maakte de opening zelf niet meer mee; hij overleed in 1909. Zijn opvolger Albert I opende het museum op 30 april 1910.
Sinds 10 maart 1952 is het museum koninklijk. Eerst ging het door het leven als Koninklijk Museum voor Belgisch-Kongo en na de Congolese onafhankelijkheid kreeg het de naam Koninklijk Museum voor Midden-Afrika. Zo heet het officieel nog steeds, maar meestal wordt de verkorte naam Africa Museum gebruikt.
Begin deze eeuw besloot de directie dat de permanente tentoonstelling van het museum op de schop moest. Die was namelijk sinds de jaren vijftig nauwelijks gewijzigd. Het museum toonde nog steeds het beeld over Afrika van voor de dekolonisatie. Het museum werd daarom ook weleens het laatste koloniaal museum ter wereld genoemd.
Het vernieuwde Africa Museum toont het werkelijke Afrika en niet langer het Afrika gezien door de koloniale bril van koning Leopold II. De getoonde collectie bestaat uit onder meer etnografische voorwerpen als maskers, grafbeelden en trommels. Ook zijn er oude foto’s en landkaarten te zien, alsmede kunst uit en over Afrika.
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
Het koloniale verleden komt nog steeds aan bod, maar nu wel een stuk kritischer. In de kelder staan bijvoorbeeld objecten die vooroordelen over inwoners van Afrika versterken. Een berucht voorbeeld is de Luipaardman, een Congolees die getooid met een luipaardhuid een slapende man besluipt. In de nieuwe opstelling begeleidt een kritische tekst het werk.
Het Africa Museum is geen museum meer dat de kolonisatie te rooskleurig voorstelt. Het vertelt nu het echte – en niet altijd even positieve – verhaal.
Koninklijk Museum voor Midden-Afrika, Leuvensesteenweg 13, Tervuren, België
