0
0
Een van de schilderijen die Museum MORE toont in de tentoonstelling De broers Barraud is Gedroogde rozen met briefje, uit 1921. Maar wat staat er eigenlijk op dat briefje? Dat wilde het museum graag weten en een team van encryptie-specialisten heeft het mysterie weten te ontrafelen.
Op het genoemde schilderij van Charles Barraud (1897-1997) is een briefje te zien met een boodschap in codetaal. De tekens die de kunstenaar afbeeldde, lijken niet op reguliere letters of cijfers en stelden betrokken kunsthistorici jarenlang voor een raadsel.
“Het was al wel bekend dat François communiceerde in een eigen geheimtaal, maar we kwamen erachter dat ook Charles zoiets toepaste”, vertelt conservator Marieke Jooren. “En zijn codeboodschap op dit schilderij was nog niet gekraakt. Omdat Charles een Franstalige Zwitser was, zochten we contact met Franstalige wetenschappers met een wiskundige achtergrond.”
Jooren kwam terecht bij Pierrick Gaudry en zijn collega’s van Université de Lorraine in het Franse Nancy, die direct enthousiast reageerden. “Ze zagen het als een uitdaging, als een sport. Als moderne ‘Alan Turings’ hebben ze dit artistieke enigma aangepakt.”
Het Franse team startte met de aanname dat het gecodeerde briefje op het schilderij gesigneerd was met ‘Ch Barraud’. Zo konden ze een aantal symbolen koppelen aan letters uit het alfabet. Op basis daarvan vulden ze deze letters in op de plek van overeenkomstige symbolen binnen de andere ‘woorden’.
Vervolgens probeerden ze te raden welke letters ontbraken die konden matchen bij de andere symbolen. Zo kwamen ze er ook achter dat Barraud tweespelfoutjes had gemaakt. Sommige tekens waren daarnaast slecht leesbaar. Toch slaagde het team erin de boodschap te ontcijferen.
De codesymbolen bleken een boodschap van Charles aan een verloren liefde. Jooren: “Misschien was het schilderij een cadeau aan een vrouw met wie hij verloofd was geweest want op het briefje staat: ‘Vestige d’un fiancé, peint pour Melle Martha en remiercement des services rendus. Ch. Barraud‘. Wat zoiets betekent als ‘Nagelaten door een verloofde, geschilderd voor mejuffrouw Martha als dank voor bewezen diensten’. Het Franse woord ‘vestige’ kan ook een nostalgische connotatie hebben, als ‘overblijfsel of restant’.”
Het schilderij is nu te zien in de tentoonstelling De broers Barraud – 4 Zwitserse realisten. Deze gaat over de schilderende broers François, Aimé, Aurèle en Charles Barraud.
De broers Barraud – 4 Zwitserse realisten, t/m 12 mei in Museum MORE, Gorssel
