0
0
Recensie
Herr Heyde heet het schilderij waarmee de Duitse kunstenaar Gerhard Richter in 1965 de massamoord door de nazi’s op mensen met een lichamelijke of verstandelijke beperking behandelde. Het onderwerp was persoonlijker dan hij toen kon vermoeden, zo blijkt wel uit de nieuwe indrukwekkende film Werk Ohne Autor.
Tekst: Evert-Jan Pol
Iedereen die lichamelijk of psychisch niet helemaal perfect was in de ogen van de nazi’s moest worden gesteriliseerd. Velen werden zelfs vermoord. Richters tante, Marianne Schönfelder, was een van hen.
Psychiater Werner Heyde, een van de hoofdverantwoordelijken, bleef na de oorlog lang buiten schot, maar liep in 1964 alsnog tegen de lamp. De foto waarop zijn arrestatie te zien is, vormde de basis voor het schilderij Herr Heyde. Richter schilderde de zwart-witfoto na en maakte die bewust onscherp.
Toen de kunstenaar het schilderde, wist hij niet dat zijn schoonvader ook geen schone handen had. Als gynaecoloog voerde deze Heinrich Eufinger verschillende sterilisaties uit bij vrouwen. Dit kwam pas in 2004 aan het licht, door een artikel in het dagblad Der Tagesspiegel. Eufinger was toen al overleden.
Regisseur Florian Henckel von Donnersmarck (Das Leben der Anderen) greep dit thema aan voor zijn eerste film sinds 2010. Werk Ohne Autor belicht een wat onbekender maar niet minder gruwelijk hoofdstuk uit de Tweede Wereldoorlog en toont gelijktijdig de ontwikkeling van een kunstenaar. Die verweving van een zwaar met een wat luchtiger onderwerp levert een bijzondere en razend boeiende kunstfilm op.
Henckel von Donnersmarck wilde al langer een film maken over Duitse kunst in de nasleep van de Tweede Wereldoorlog. Meer nog dan over Richter gaat Werk Ohne Autor dan ook over de weg die een kunstenaar moet afleggen naar succes. Kurt Barnert, om wie het in deze film draait, lijkt in alles op Richter, maar staat gelijktijdig symbool voor alle jonge Duitse kunstenaars in het naoorlogse Duitsland.
De kijker volgt Barnert (Tom Schilling) vanaf die keer dat hij als kind met zijn tante naar het museum gaat tot het moment waarop hij eindelijk zelf gaat meetellen als kunstenaar. Hoewel die reis in de film maar liefst drie uur duurt, verveelt ze geen moment. Dankzij het interessante onderwerp en de snelle montage vliegen de uren voorbij.
Werk Ohne Autor draait nu in de bioscopen
Waardering: @@@@@@@@@@
Maak kans op gratis kaarten!
De Digitale Kunstkrant geeft in samenwerking met Cinemien 2 keer 2 kaarten weg voor Werk Ohne Autor. Wil je kans maken op 2 kaarten?
Stuur dan uiterlijk dinsdag 5 februari een e-mail naar info@digitalekunstkrant.nl, onder vermelding van Kaarten Werk Ohne Autor.
Onder alle inzenders verloten we 2 keer 2 kaarten.
