0
0
Recensie
Maar liefst negentig kaarsjes blaast de Japanse kunstenares Yayoi Kusama vandaag uit. Ter ere van haar verjaardag opent in Museum Voorlinden een kleine expositie met enkele iconische werken van deze grande dame van de beeldende kunst.
Tekst en foto’s: Evert-Jan Pol
Yayoi Kusama (1929) is zelf al een kleurrijk levend kunstwerk. Immer draagt ze stippenkostuums en een oranje pruik. Veel van haar creaties kun je daarom haast zien als versies van haarzelf. In Kusama’s universum spelen stippen namelijk een grote rol, en niet zonder reden.
Al sinds haar jeugd heeft de kunstenaar last van psychoses, die gepaard gaan met hallucinaties. Als klein meisje zat ze op een dag in een veld met bloemen die tegen haar begonnen te praten. De bloemen waren als een oneindige zee van stippen om haar heen. Die ervaring zou een cruciale invloed hebben op haar werk. Het obsessief aanbrengen van stippen heeft voor Kusama een therapeutisch effect.
Stippen verschijnen onder meer op pompoenen, die ze schildert of uitvoert als sculptuur – vaak in het geel. De tentoonstelling in Voorlinden opent met een fraai groot exemplaar uit de eigen collectie.
Achter de uit de kluiten gewassen vrucht bevindt zich een witte kubus, waarin een andere kenmerkende Kusama-creatie schuil gaat: een Infinity Room. Dit is een kleine kamer, gevuld met spiegels en niet zelden ook stippen uiteraard. De versie in Voorlinden heet Infinity Mirror Room:Gleaming Lights of the Souls en stamt uit 2008.
In de afgesloten ruimte, waar de bezoeker zichzelf voortdurend tegenkomt, hangen honderd lampjes die steeds van kleur wisselen en eindeloos weerspiegelen. Hierdoor transformeert de minikamer in een wonderlijk sprookjesbos waar geen eind aan lijkt te komen. Helaas mag je er slechts 45 seconden per keer blijven. Ik houd niet van kamperen, maar ik zou hier zo een tentje opslaan.
Let op: er mogen slechts twee mensen tegelijk naar binnen. Als je eenmaal binnen bent, kijk dan uit waar je gaat staan, want het smalle ‘bospaadje’ is omringd door water.
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
Spiegels komen net als stippen vaker voor in het oeuvre van Kusama. Van de vijftien getoonde werken in Voorlinden hebben er drie een reflecterend karakter. Zoals Invisible Life – eerder dit jaar nog te zien in de tentoonstelling Actie <-> Reactie in de Kunsthal. De halve bollen in het doolhof weerspiegelen de bezoeker voortdurend, en dankzij het vervormend vermogen niet altijd even fraai.
Maar je moet maar zo denken: er is een grote kans dat je het beter hebt getroffen dan Kusama. Zij liet zich in 1977 na paniekaanvallen en hallucinaties vrijwillig opnemen in een psychiatrische instelling, waar ze tot op de dag vandaag woont. Gelukkig weerhoudt het er haar niet van vrolijke kunst te maken, en dat al ruim een halve eeuw.
Yayoi Kusama, t/m 1 september in Museum Voorlinden, Wassenaar
Waardering: @@@@@@@@@@
