0
0
Recensie
“Is het kunst of kan het weg?”, hoorde ik laatst een rechercheur vragen in een Duitse krimi. Er is bijna geen onderwerp waarover mensen zo van mening kunnen verschillen als kunst. Wat de één prachtig vindt, is voor de ander misschien een gruwel. Dapper daarom dat Museum de Fundatie een tentoonstelling presenteert met de vijftig Nederlandse kernkunstwerken uit de afgelopen halve eeuw.
Tekst en foto’s: Evert-Jan Pol
Dapper, want wie bepaalt wat die kernkunstwerken zijn? In dit geval is dat kunstcriticus Hans den Hartog Jager, misschien niet toevallig zelf vijftig jaar oud. Te beginnen in 1968 selecteerde hij uit de meeste jaren één stuk en soms meerdere werken. Een creatie van Jan Dibbets is het startpunt en een werk van Navid Nuur uit 2018 de eindbestemming van deze reis door de recente kunstgeschiedenis.
De selectie is subjectief, benadrukt het museum. Iedere andere samensteller zou hoogstwaarschijnlijk andere keuzes hebben gemaakt. De tentoonstellingstitel Vrijheid is in dat opzicht heel toepasselijk. Den Hartog Jager heeft de vrijheid deze vijftig werken te selecteren en een ieder is natuurlijk vrij het daar volstrekt mee oneens te zijn.
Uit 1988 komt het schilderij Nostalgia van Rob Scholte. Het is een perfect nageschilderd krantenartikel. Leuk idee, maar is het daardoor een van de beste Nederlandse kunstwerken uit dat jaar? Ik waag het te betwijfelen.
Misschien moeten we de expositie ook helemaal niet zien als een overzicht van de vijftig beste kunstwerken sinds 1968. Wellicht is het beter haar te zien als een presentatie die de verschillende gezichten van kunst toont. Want kunst heeft er vele, zoals grappig, serieus, maatschappijkritisch, recalcitrant.
Soms zegt een kunstwerk ook iets over de tijd waaruit het stamt. Kunstenares Ferdi maakte Clementine’s Dream in 1968, tijdens de seksuele revolutie. Dit sofa-achtige object lijkt gelijktijdig op een penis en een vagina.
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
De opgehangen poppen van Folkert de Jong zijn een voorbeeld van de shockerende kant van kunst. In de vide bungelen drie figuren aan een touw. Hoewel de mannen vrolijk gekleurde kleding dragen, lijkt hun lot minder fleurig.
En niet zelden brengt een werk een glimlach op het gezicht. Dat geldt bijvoorbeeld voor de twee glazen spiegelborsten op het Bed van Maria Roosen. En ook de installatie van kunstenaarscollectief Seymour Likely stemt vrolijk.
Op de vloer wachten 77 varkens geduldig tot een mysterieuze spreker op komt dagen. Is het misschien George Orwell, de schrijver van het beroemde boek Animal Farm? Het is zomaar mogelijk dat ze de nodige inspiratie zoeken voor een opstand. De kijker kan over dit werk zelf zijn of haar eigen gedachten vormen. Want ook dat is kunst; ze staat vaak open voor interpretatie.
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
Jump van Job Koelewijn tenslotte, toont aan dat kunst ook dynamisch en interactief kan zijn. De kunstenaar toverde een blauwe container achter het museum (en dus niet binnen) om tot een overdekt weiland vol met spiegels, compleet met slootje. Spring daar gerust overheen; het werk heet niet voor niets Jump (spring); het mag. Maar pas op: je kunt een nat voetje halen.
Wellicht is de selectie van Den Hartog Jager niet jouw selectie, maar de tentoonstelling laat goed zien dat je met kunst alle kanten op kunt. Kunst is allesbehalve saai, en Vrijheid bewijst dat andermaal.
Vrijheid – de vijftig Nederlandse kernkunstwerken vanaf 1968, t/m 12 mei in Museum de Fundatie, Zwolle
Waardering: @@@@@@@@@@
