Het Rijksmuseum heeft een zeldzame kopergravure uit de late middeleeuwen aangekocht. De kruisiging met vier engelen is gemaakt door de Duitse kunstenaar Martin Schongauer, het grote voorbeeld voor Albrecht Dürer.
Deze kruisiging is een van de hoofdwerken uit het oeuvre van Schongauer (1430-1491), de belangrijkste graveur uit de late middeleeuwen. “Met zijn sublieme techniek en originele inventies bracht Schongauer de kopergravure als zelfstandige kunstvorm naar nieuwe hoogten”, aldus het Rijksmuseum in een persbericht. Zo werd hij het grote voorbeeld voor een jongere generatie prentmakers, onder wie Albrecht Dürer (1471-1528).
De gekruisigde Christus torent hoog uit boven Maria, Johannes en het landschap. “De stofuitdrukking bevat een gevoeligheid en verfijning die alleen zichtbaar is in vroege afdrukken.” Opvallend is verder de sereniteit van Maria en Johannes, waarbij de laatste, als getuige en beschrijver van Christus’ offer, de toeschouwer doordringend aankijkt.
In kelken vangen de vier engelen het bloed op uit Christus’ wonden, een iconografische vondst die de hele voorstelling in het licht plaatst van het offer van de Mensenzoon en de verlossing van de mens. De eucharistie, door Christus ingesteld tijdens het Laatste Avondmaal met het ronddelen van een beker wijn, is zelden zo indrukwekkend verbeeld, aldus het Rijksmuseum.
Voorbeelden van vroege prentkunst zoals deze komen zelden of nooit meer op de markt en zeker niet in goede exemplaren. Groot was daarom de verrassing toen deze vroege afdruk onlangs opdook. Van Schongauers prenten is slechts een klein aantal goede afdrukken bewaard. Van dit werk waren tot dusver slechts enkele vroege afdrukken bekend in Berlijn, New York, Parijs en Stuttgart.
De nieuwe aanwinst is volgens het Rijksmuseum een van de mooiste prenten van Schongauer. “Deze superieure afdruk betekent een enorme verrijking van de collectie vroege prentkunst in het Rijksmuseum.” De prent is in het voorjaar van 2020 voor het publiek te zien.