Operatie Nachtwacht is vandaag van start gegaan in het Rijksmuseum. Dit is het grootste en meest veelzijdige onderzoeks- en restauratieproject van Rembrandts Nachtwacht in de geschiedenis. De komende tijd is dit wereldberoemdd schilderij te zien in een vitrine in de eregalerij. In zijn tijdelijke glazen behuizing ondergat het een onderzoek en restauratie.
Het onderzoek richt zich onder meer op vragen met betrekking tot de oorspronkelijke opdracht, Rembrandts materialen en schildertechniek, de impact van eerdere behandelingen en latere ingrepen. Tijdens de onderzoeksfase staat De Nachtwacht zonder zijn lijst op een speciaal ontworpen ezel. Met behulp van twee schaarliften (platform-liften) is het mogelijk het hele doek te onderzoeken.
De onderzoekers maken gebruik van onder meer hogeresolutie-fotografie en meerdere geavanceerde beeldtechnieken zoals macro-röntgenfluorescentiescanning en hyperspectrale imaging, om de staat van het schilderij minutieus in kaart brengen.
Met de macro-röntgenfluorescentiescanner (macro-XRF-scanner) wordt De Nachtwachtmillimeter voor millimeter gescand. Deze scanner maakt gebruik van röntgenstraling waarbij de verschillende chemische elementen in de verf worden geanalyseerd, zoals calcium, ijzer, kalium en kobalt. Daaruit kunnen de gebruikte pigmenten worden afgelezen. De macro-XRF-scans kunnen ook onderliggende wijzigingen tonen, die het schilderproces van Rembrandt inzichtelijk kan maken. Om De Nachtwacht volledig in beeld te brengen zijn 56 scans nodig, waarbij één scan 24 uur duurt.
In totaal worden ruim 12.500 foto’s gemaakt op extreem hoge resolutie, van 180 tot 5 micrometer, oftewel een duizendste deel van een millimeter. Nog nooit eerder is zo’n groot schilderij op zo’n hoge resolutie gefotografeerd. Op deze manier kunnen details die je normaal niet met het blote oog kunt zien, in beeld worden gebracht.
Operatie Nachtwacht is behalve op zaal ook online te volgen.