0
0
Kunst is er in verschillende vormen: schilderijen, beelden, installaties, om er maar enkele te noemen. Het ene werk verdwijnt snel weer uit de herinnering, het andere blijft je bij. In deze zomerserie (seizoen 2) beschrijven we elke week één bijzonder kunstwerk in een museale collectie. Deze week: Preparations van Roy Villevoye uit Museum De Lakenhal.
De man kijkt indringend de zaal in. Wat ziet hij? En waarom houdt hij eigenlijk dat houten kruis overeind? Wellicht doet hij mee aan een passiespel. Al lijkt hij daar niet helemaal op gekleed, met zijn witte hemd, oranje korte broek en blote voeten. De plek waar hij staat, is dan weer wel heel toepasselijk, zo tussen de drieluiken met religieuze voorstellingen.
Tekst en foto’s: Evert-Jan Pol
De man is niet echt, maar slechts de tekst op het begeleidende bordje maakt dat duidelijk. Niets aan het hyperrealistische beeld doet verder vermoeden dat we hier te maken hebben met de creatie van een kunstenaar. Elk detail is subliem; van de opgezette aderen in zijn voorhoofd tot de afgekloven vingernagels. Dit alles maakt dat de man je aandacht vast blijft houden.
Volgens het tekstbordje is hij lid van het Asmat-volk, dat op traditionele wijze in Nieuw-Guinea leeft. Het westelijk deel van dat eiland maakte tot 1962 als Nederlands-Nieuw-Guinea deel uit van het Koninkrijk der Nederlanden. Inmiddels hoort het bij Indonesië. De Nederlandse kolonisten bekeerden de inheemse bevolking tot het christendom. Het kruis dat de man vasthoudt, symboliseert dat. Ook de westers ogende kledij geeft aan dat hij in aanraking is gekomen met Europeanen.
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
Een van die Europeanen is de Nederlandse kunstenaar Roy Villevoye (1960), die sinds 1992 de Asmat-stam geregeld bezoekt. De stamleden figureren vaker in zijn kunst. In 1994 en 1995 fotografeerde hij bijvoorbeeld enkele mannen terwijl ze doeken in de primaire kleuren (rood, geel en blauw) vasthielden.
De felle kleuren lijken een beetje misplaatst in die ruige natuurlijke setting. Dat geldt ook voor het waarheidsgetrouwe beeld van de Asmat-man dat nu weer te zien is in het onlangs heropende Museum De Lakenhal. Hij lijkt er toch niet helemaal thuis te horen.
Villevoye lijkt daarmee kritiek te geven op het vroegere kolonialisme. Het beeld doet mij namelijk denken aan de Internationale Koloniale en Uitvoerhandel Tentoonstelling, die in 1883 plaatshad op het huidige Museumplein in Amsterdam. Behalve voorwerpen waren daar ook inheemse inwoners van de kolonies te zien, als in een dierentuin. Met die wetenschap is Preparations een enigszins ongemakkelijk beeld, maar ook heel indrukwekkend.
Wat: Preparations (2009)
Waar: Museum De Lakenhal, Leiden
Wie maakte het: Roy Villevoye
Meer kunstwerken in deze serie
