Kunst is er in verschillende vormen: schilderijen, beelden, installaties, om er maar enkele te noemen. Het ene werk verdwijnt snel weer uit de herinnering, het andere blijft je bij. In deze zomerserie (seizoen 2) beschrijven we elke week één bijzonder kunstwerk in een museale collectie. Deze week: Strand bij Scheveningen van Floris Arntzenius in Museum Gouda.
Tekst: Evert-Jan Pol
Het is volop zomer in Nederland; het kwik stijgt tot ongekende hoogten en mensen zoeken massaal verkoeling nabij het water. Niets nieuws onder zon; al omstreeks 1900 trokken mensen naar zee op mooie warme dagen, blijkt uit het zomerse schilderijtje Strand bij Scheveningen van Floris Arntzenius. Museum Gouda kocht het naar eigen zeggen kostbare werk in 2016.
De kleine voorstelling schetst een lang vervlogen tijdsbeeld. De zonaanbidders zijn van top tot teen gekleed, zoals in die jaren gebruikelijk was op het strand. Daar kijken we tegenwoordig toch wat raar van op. Of komt die mode weer voorzichtig terug? In de zee bij datzelfde strand zag ik eerder deze week een jongeman zwemmen met zijn hoedje op. En waarom ook niet? Hij zal zijn hoofd zo niet verbranden.
Het schilderij toont twee zittende vrouwen op het strand, afgekeerd van de kijker. Er zijn geen spelende kinderen en van strandplezier lijkt geen sprake. Toch oogt het schilderij heel zomers. De zon schijnt volop en een van de dames beschermt zichzelf met een parasol.
Arntzenius schilderde dit strandgezicht in een impressionistische stijl. De figuren zijn vluchtig en schetsmatig aan het doek toevertrouwd. De mensen op de achtergrond zijn niet meer dan schimmen. Dit was een van de redenen dat Museum Gouda het werk kocht. Volgens het museum komen dergelijke impressionistische schilderijen van Nederlandse kunstenaars uit deze periode namelijk niet veel voor in de vaderlandse musea.
Bovendien had het museum al een band met een familielid van de schilder. Floris Arntzenius (1864-1925) was de oom van verzamelaar en schilder Paul Arntzenius, van wie Museum Gouda zo’n vijftig jaar geleden een omvangrijke schilderijencollectie kreeg. Met werk uit de negentiende eeuw, van kunstenaars als Henri Fantin-Latour en Willem Tholen.
Arntzenius verwierf vooral bekendheid met zijn sfeervolle Haagse straattaferelen. Daarnaast schilderde hij portretten en (bloem)stillevens. En dus ook dit lieflijk en enigszins mysterieuze strandvoorstelling. Die je direct doet verlangen naar de zee. Het weer is er perfect voor, dus waar wacht je nog op!
Wat: Strand bij Scheveningen (ca. 1900)
Waar: Museum Gouda
Wie maakte het: Floris Arntzenius
Meer kunstwerken in deze serie