Kunst is er in verschillende vormen: schilderijen, beelden, installaties, om er maar enkele te noemen. Het ene werk verdwijnt snel weer uit de herinnering, het andere blijft je bij. In deze zomerserie (seizoen 2) beschrijven we elke week één bijzonder kunstwerk in een museale collectie. Deze week: R 58-2 Timor van Jan Schoonhoven in het Stedelijk Museum.
Tekst en foto: Evert-Jan Pol
Jan Schoonhoven (1914-1994) was een opmerkelijk kunstenaar. Hoe groot zijn succes ook was, hij bleef werken bij de PTT. Dit deed hij tot aan zijn pensionering. Het maken van kunst deed hij er in zijn vrije uren bij. Hij bleef dus heel ´gewoon´. Ook veel van zijn schilderijen zijn op het eerste gezicht niet heel opvallend. Vele zijn namelijk geheel wit.
Het allereerste werk van Jan Schoonhoven dat ik ooit in het echt zag was een kenmerkend wit reliëf. Zo´n driedimensionaal schilderij waarmee de Delftse kunstenaar wereldwijd naam maakte. Lang leek het alsof de kleur wit het alleenrecht had in zijn kunstuniversum. Totdat ik in 2015 de tentoonstellingen Kijk, Jan Schoonhoven en De werkelijkheid van Jan Schoonhoven zag in respectievelijk Museum Prinsenhof Delft en Stedelijk Museum Schiedam.
Daar ontdekte ik en voor mij verrassende kant van de kunstenaar. Ja, wit bleef Schoonhovens hele leven de belangrijkste kleur voor zijn kunst, maar andere tinten bleken niet uitgesloten. Het donkerrode reliëf R 58-2 Timor uit de collectie van het Stedelijk Museum in Amsterdam sprong mij direct in het oog. Het is overduidelijk een Schoonhoven, maar ook volstrekt anders dan de witte stukken waar de kunstenaar zijn bekendheid aan te danken heeft. De kraters op Mars zouden er zo uit kunnen zien.
Sinds de eerste keer dat ik het werk zag, is het mijn favoriete Schoonhoven. Af en toe kom ik hem weer tegen – in het Stedelijk Museum, of elders in een tijdelijke expositie. En steeds weer trekt het mijn aandacht en blijf ik er een tijdje naar kijken. De bijzondere kleur en de diepe vakjes hebben op mij een bijna hypnotiserend effect.
Wat: R 58-2 Timor (1958)
Waar: Stedelijk Museum Amsterdam
Wie maakte het: Jan Schoonhoven
Meer kunstwerken in deze serie