0
0
Een zwart-witte kat ligt luid en gelukzalig te spinnen op een sofa. De kamer waarin hij of zij relaxt, is gevuld met kunst, die heel toepasselijk geheel in het teken staat van poezelige viervoeters. Het dier is een van de zes bewoners van het Amsterdamse museum Kattenkabinet. Hier staat de kat in de kunst centraal.
Tekst en foto’s: Evert-Jan Pol
Het museum opende in 1990, als eerbetoon aan John Pierpont Morgan (1966-1983). Deze rode kater was zijn hele leven de eigenzinnige metgezel van Bob Meijer, oprichter van het Kattenkabinet. Een hoekje op de eerste verdieping van het grachtenpand is ingericht met afbeeldingen van de kat. Op de deur prijkt zijn geschilderde portret en aan de muren hangen verschillende tekeningen. Klein, maar wel opvallend is het dollarbiljet met de beeltenis van de kat. Piet Schreuders maakte dat ter ere van John Pierpont Morgans vijftiende verjaardag.
Hoewel de rode kater de inspiratie vormde voor het kleine museum zijn er inmiddels vele soortgenoten te zien, in uiteenlopende kunstwerken. Er hangen de nodige schilderijen, waaronder uiteraard enkele van Henriëtte Ronner-Knip en Sal Meijer, twee bekende Nederlandse kattenschilders. Een andere vertegenwoordigde beroemde kunstenaar is Rembrandt, van wie een kleine ets aan de wand prijkt. “Eigenlijk een monsterlijk ding”, zei Bob Meijer daar ooit over in de Volkskrant. “Het is dat er een kat op staat.”
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
Dit citaat geeft aan dat het de oprichter niet heel veel uitmaakt wat hij aan kunst toont in zijn museum, zolang er maar een kat op te zien is. De verzameling is daardoor vrij eclectisch. Je kunt het zo gek niet bedenken of een kat stond er ooit wel model voor. En in het Kattenkabinet staat, hangt of ligt daar dan een voorbeeld van: van schilderijen tot affiches en van bronzen beelden tot keramiek. Sommige stukken zijn nogal opmerkelijk. Wat te denken van een tegeltableau met daarop een afbeelding van een moederkat en drie kittens met menselijke gezichten.
Eeuwenlang al duikt de kat op in de kunsten. Tegenwoordig laten ze zich voornamelijk portretteren zoals ze zijn, maar heel vroeger kregen de dieren dikwijls menselijke trekjes toebedeeld. Een zeventiende-eeuws schilderij toont enkele katten als klanten in een kapperszaak, gerund door apen. Deze kopie van een werk van Abraham Teniers (1629-1670) doet enigszins denken aan een schilderij van Jan van Kessel de Oude (1626-1679). Op die voorstelling – niet te zien in het museum – zijn apen soldaten die katten arresteren.
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
Beide stukken zeggen iets over het eigenwijze karakter van katten. Ze doen waar ze zin in hebben. Dat is niet anders bij de bewoners van het Kattenkabinet. Ja, misschien laten ze zich aaien, maar wel op hun voorwaarden. Hebben ze er genoeg van, wandelen ze weg, om hun menselijke aanbidders vervolgens volkomen te negeren.
De zwart-witte kat springt van de sofa en wandelt op elegante wijze naar een van de andere sfeervolle stijlkamers. Een tweede poes neemt ondertussen een kijkje in de winkel beneden. Hun aanwezigheid maakt van het Kattenkabinet een levendige plek, die een must is voor kattenliefhebbers. Het is een gezellig museum, met gezellige bewoners.
Kattenkabinet, Herengracht 497, Amsterdam
